گزارش شناخت از وضعیت بازار اولیه اوراق بهادار در ایران و جهان                

مقدمه

اصلی­ترین وظیفه بازارهای مالی، تسهیل فرایند دسترسی به منابع مالی در راستای رفع نیازهای کسب ­وکار بوده و کارکرد اصلی این بازارها در جهت تبدیل پس­انداز به سرمایه­گذاری، مهم­ترین نقش را در ایجاد و توسعه این بازارها داشته­است. نقش بازارهای مالی در یک نظام اقتصادی به­دلیل وظیفه و کارکرد اصلی این بازارها در تسهیل فرایند تبدیل پس­اندازها به سرمایه­گذاری و در جهت انتقال این منابع و نیز کاهش بخش یا تمامی ریسک این فرایند لزوم وجود این بازارها را آشکار ساخته­است. بازارهای مالی از دو بخش اساسی تشکیل شده­اند: بازار اولیه و بازار ثانویه.

 بازار اولیه، بازاری است که منابع مالی و وجوه سرمایه­گذاری شده، در راستای رفع نیازهای کسب­و­کار، توسط صاحبان کسب­وکار جذب می­شود. طبق تعریف قانون؛ بازاراولیه بازاری است که عرضه و  پذیره­نویسی اوراق بهادار جدیدالانتشار در آن انجام می­شود و منابع حاصل از عرض? اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می­گیرند. با توجه به مضامین فوق، اصلی­ترین کارکرد بازارهای مالی، در راستای تشکیل سرمایه، بر عهد? بازار اولیه می­باشد. با توجه به اهمیت بازار اولیه و لزوم جذب سرمایه­گذاران برای مشارکت در این بازار، لازم است تا ریسک در معرض سرمایه­گذاران و هزینه‌های عرضه و نشر اوراق بهادار کاهش یابد تا اعتماد سرمایه‌گذاران برای مشارکت در این بازار جلب گردد. در این راستا نیازمند چارچوب مشخص برای قانونمند کردن این بازار و یک نهاد ناظر برای نظارت بر حسن اجرای این قوانین هستیم.

 قانون جدید بازار اوراق بهادار کشور با در نظر داشتن این الزامات، سعی در قانون­مند کردن این بازار داشته و سازمان بورس و اوراق بهادار را به عنوان نهاد نظارتی برای نیل به این مطلوب مد نظر قرار داده­است. در راستای تدوین آیین­نامه­ها و دستورالعمل­هایی که رویه­های اجرایی قانون مزبور را مشخص سازد فعالیت «گروه کاری تدوین مقررات بازار اولیه» در سه فاز ذیل تعریف شده است:

1- شناخت

2- مطالعه اصول و مفروضات

3- تدوین آیین‌نامه‌ها

متن پیش رو، گزارش فاز اول و مربوط به شناخت بازار اولیه اوراق بهادار در ایران و سایر کشورها می‌باشد. قوانین و مقررات کشور امریکا به‌عنوان یکی از بورس‌های مطرح دنیا، با بازار‌ کاملاً شکل گرفته به لحاظ کامل و فراگیر بودن و قابلیت دسترسی به اطلاعات و کشور مالزی به عنوان یک کشور آسیایی با بازار بورس درحد متوسط با شرایط بازار مشابه و مشترکات فراوان با ایران انتخاب شده و مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند.

تمرکز عمده فعالیت‌های مطالعاتی گروه بر قوانین و مقررات ایالات متحد به خصوص قانون اوراق بهادار سال 1933 و مقررات کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) این کشور بوده است و به تناسب موضوعات، قوانین و رویه‌های سایر کشورها مانند مالزی، ترکیه، ژاپن و استرالیا نیز مورد بررسی کلی قرار گرفته است. پیش‌نویس آیین نامه حاصل مطالعات و مباحث گروه در مرحله شناخت و با عنایت به اصول و پیش‌ فرض‌ها و شرایط خاص کشور و در هماهنگی با مفاد قوانین تجارت و ثبت شرکتها در خصوص مدارک ثبت و فرآیند عرضه عمومی سهام و در چارچوب قانون بازار اوراق بهادار و با توجه به امکانات اجرایی کشور، تنظیم شده است.

تعاریف و اصطلاحات:

سازمان بورس و اوراق بهادار: سازمانی است که به موجب ماده (5) قانون بازار اوراق بهادار کشور تشکیل می‌شود و بعد از این «سازمان» نامیده می‌شود.

بورس اوراق بهادار: بازاری متشکل و خود انتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران و یا معامله‌گران طبق مقررات این قانون، مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. بورس اوراق بهادار (که از این پس بورس نامیده می‌شود) در قالب شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می‌شود.

کانون: کانون‌های کارگزاران، معامله گران، بازارگردانان، مشاوران، ناشران، سرمایه‌گذاران و سایر مجامع مشابـه، تشکل‌های خود انتظامی است که به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی که طبق این قانون به فعالیت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند، طبق دستورالعمل‌های مصوب «سازمان» به صورت مؤسسه غیر دولتی، غیر تجاری و غیرانتفاعی به ثبت می‌رسند.

تشکـل خود انتـظام: تشکلی است کـه بـرای حُسن انجام وظایفی کـه به موجب این قانون برعهده دارد و همچنین برای تنظیم فعالیت‌های حرفه‌ای خود و انتظام بخشیدن به روابط بین اعضاء، مجاز است ضوابط و استانداردهای حرفه‌ای و انضباطی را که لازم می‌داند، با رعایت این قانون، وضع و اجرا کند.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویة وجوه: شرکتی است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویة وجوه را انجام می‌دهد.

 بازارهای خارج از بورس: بازاری است در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن برپایة مذاکره صورت می‌گیرد.

بازار اولیه: بازاری است که اولین عرضه و پذیره‌نویسی اوراق بهادار جدیدالانتشار در آن انجام می‌شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می‌گیرد.

بازار ثانویه: بازاری است که اوراق بهادار پس از عرضـة اولیـه، در آن مـورد داد و ستد قرار می‌‌گیرد.

ناشر: شخص حقوقی است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می‌کند.

کـارگـزار: شخص حقوقـی اسـت که اوراق بهادار را بـرای دیگـران و به حساب آنها معامله می‌کند.
کارگزار/ معاملـه‌گر: شخص حقـوقی است که اوراق بهـادار را بـرای دیـگران و به حساب آنها و یا به نام و حساب خود معامله می‌کند.

بازارگـردان: کارگـزار/ معامله‌گـری است که با اخـذ مجوز لازم با تعهـد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنة نوسـان قیمت آن، به داد و ستد آن اوراق می‌پردازد.

مشاور سرمایه گذاری: شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص، درباره خرید و فروش اوراق بهادار، به سرمایه‌گذار مشاوره می‌دهد.

سبدگردان: شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخـص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.

شرکت تأمین سرمایه: شرکتی است که به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌تواند فعالیت‌های کارگزاری، معامله‌گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره نویسی، تعهد پذیره نویسی و فعالیتهای مشابه را با اخذ مجوز از « سازمان» انجام دهد.

صندوق بازنشستگی: صندوق سرمایه‌گذاریی است که با استفاده از طرح‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، مزایای تکمیلی را برای دوران بازنشستگی اعضای آن فراهم می‌کند.

صندوق سرمایه‌گذاری: نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار می‌باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک‌اند.

نهادهای مالی: منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادارند که از آن جمله می‌توان به کارگزاران، کارگزاران/معامله‌گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه‌گذاری، مؤسسات رتبه‌بندی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکتهای سرمایه‌گذاری، شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی، شرکت‌های تأمین سرمایه و صندوق‌های بازنشستگی اشاره کرد.

شرکت مادر (هُلدینگ): شرکتی که با سرمایه‌گذاری در شرکت سرمایه‌پذیر جهت کسب انتفاع، آن قدر حق رأی کسب می‌کند که برای کنترل عملیات شرکت، هیأت مدیره را انتخاب کند و یا در انتخاب اعضای هیأت مدیره مؤثر باشد.

ارزش‌یاب: کارشناس مالی است که دارایی‌ها و اوراق بهادار موضوع این قانون را مورد ارزشیابی قرار دهد.

اوراق بهادار: هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد. شورا، اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهدکرد. مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است.

انتشار: انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضة عمومی.

عرضة عمومی: عرضة اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش.

عرضة خصوصی: فروش مستقیم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمایه‌گذاران نهادی است.

پذیره نویسی: فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده قانونی آن و تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد.

تعهد پذیره نویسی: تعهد شخص ثالث برای خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت پذیره نویسی به فروش نرسد.

اعلامیه پذیره نویسی: اعلامیه‌ای است که از طریق آن، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذیره نویسی دراختیار عموم قرار می‌گیرد.

بیانیه‌ثبت:مجموعه فرم‌ها، اطلاعات و اسناد و مدارکی است که درمرحله تقاضای‌ثبت‌شرکت، به‌سازمان‌داده‌می‌شود.

اطلاعات نهانی: هرگونه اطلاعات افشاء نشده برای عموم که به طور مستقیم و یاغیر مستقیم به اوراق بهـادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شـود و در صـورت انتشـار بر قیمت و یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تأثیر می‌گذارد.

توزیع[1]: روش‌های عرضه اوراق بهادار (مشمول ثبت برمبنای قانون اوراق بهادار باشد یا نه) که از معاملات معمول اوراق بهادار به‌واسطة بزرگی و وجود تلاش‌ها و روش‌های خاصی برای فروش متمایز می‌شود.

شرکت‌کننده در توزیع: یعنی یک پذیره‌نویس، پذیره‌نویس بالقوه، کارگزار، دلال یا شخص دیگری که موافقت نموده است در توزیع، شرکت نماید یا در حال شرکت کردن می‌باشد.

پیشنهاد (قیمت) مستقل: یعنی یک پیشنهاد توسط شخصی که شرکت‌کننده در توزیع، ناشر، نگه‌دارندة سهام در حال فروش یا خریدار وابسته نیست.

قیمت عرضه: یعنی قیمتی که اوراق بهادار در آن قیمت در حال فروش است یا فروخته خواهد شد.

بازارساز تابع[2]: یعنی بازارسازی که پیشنهادات (قیمت) یا خریدها را وفق مقررات 103 کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا اجرایی (عملی) می‌کند.

‌دارندة اوراق بهادار فروشی[3]: یعنی هر شخصی که از جانب او، توزیع انجام می‌شود (به‌جز ناشر)

تثبیت[4] : یعنی قرار دادن یک پیشنهاد یا عملی کردن یک خرید برای هدف ثابت کردن یا نگه‌ داشتن قیمت یک اوراق بهادار. (تثبیت قیمت)

پذیره‌نویس: یعنی یک شخص که با یک ناشر یا نگه‌دارندة سهام فروشی موافقت می‌کند که:

1.    اوراق بهادار توزیع را بفروشد.

2.    اوراق بهادار را از جانب ناشر یا نگه‌دارندة سهام، توزیع کند.

3.    توزیع اوراق بهادار را از جانب ناشر، مدیریت یا نظارت نماید.

ناشر فاقد شرایط (issuer  ineligible):

ناشری است که هر کدام از حالت‌های زیر در مورد آن صدق می‌کند:

1- ناشری که همة گزارش‌های لازم و سایر مدارک مورد نیاز را تحویل و ثبت نکرده باشد.

2- ناشری که طی سه سال گذشته:

·        شرکت black check باشد.

·        شرکت پوسته‌ (shell company) یعنی شرکتی که عملیات ندارد (عملیات، اسمی است) یا دارایی ندارد (دارایی، اسمی است).

·        ناشر عرضه کننده سهام بی ارزش (penny stock)

3- ناشری که مشارکت محدود دارد و سهام خود را به طریقی جز تعهد پذیره‌نویسی می‌فروشد.

4- دعاوی بر علیه شرکت طی سه سال گذشته

5- خلافکاری ناشر یا  تابعین در سه سال گذشته

6- محکومیت‌های اجرایی یا قضایی در سه سال گذشته ناشر یا تابعین

7- ناشر محکوم به تعلیق عملکرد در ارتباط با عرضه

ناشر کسب و کار کوچک (small business issuer):

شرکتی که واجد شرایط زیر باشد:

1- درآمدی کمتر از 25 میلیون دلار دارد.

2- آمریکایی یا کانادایی است.

3- شرکت سرمایه گذاری نیست.

4- در مورد شرکت‌های تابعه، شرکت مادر واجد سهام عمده شرکت نیز ناشر کوچک باشد.

 

اصول و مفروضات:

1.    رعایت مصالح و منافع عمومی[5] و حمایت از حقوق سرمایه گذاران[6]  (به عنوان پیش فرض اساسی در همه مقررات) و از طرف دیگر تسهیل و توسعه تشکیل سرمایه با تأمین اعتماد سرمایه‌گذاران و کاهش هزینه‌های عرضه و نشر اوراق بهادار.

2.    هدف اساسی از ثبت اوراق بهادار و نظارت سازمان، اطمینان از در دسترس بودن اطلاعات قابل اتکاء و کافی درباره اوراق بهاداری است که به عموم عرضه می‌شود.

3.    دو رویکرد مختلف برای نظارت و رسیدگی به عرضه‌های عمومی وجود دارد. یک رویکرد، محافظت از سرمایه‌گذاران و جلوگیری عرضه‌های بد (با اطمینان از تاکید بر جنبه‌های منفی) است و رویکرد دیگر فراهم کردن شرایط لازم برای تواناسازی سرمایه‌گذاران جهت انتخاب منطقی از بین گزینه‌های قابل قبول (با ارائه متعادل جنبه‌های مثبت و منفی اوراق بهادار) می‌باشد.

اینکه کدام یک از این دو رویکرد به عنوان پیش فرض تدوین مقررات در کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا می‌باشد از جمله مباحث اختلافی بین صاحب‌نظران است. اما به نظر می‌رسد با توجه به شرایط داخلی، ضروری است هر دو رویکرد به عنوان پیش فرض قابل قبول تلقی و اجرایی شود بدین ترتیب که با عدم اعطای مجوز به عرضه‌های بد، از سرمایه‌گذاران محافظت ‌شود و با ارائه تصویر کامل از شرکت (ناشر) با درج اطلاعات کامل و قابل اتکاء در بیانیه ثبت و امیدنامه، امکان انتخاب منطقی به سرمایه‌گذاران داده می‌شود.

4.    اگر چه سازمان الزام می‌کند که اطلاعات شرکت (ناشر) صحیح و دقیق باشد لکن صحت اطلاعات شرکت را تضمین نمی‌کند و مسئولیت صحت اطلاعات با ناشر است.

5.    سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت را در عرضه عمومی اولیه خریداری و متحمل زیان شده‌اند در صورتیکه بتوانند ثابت نمایند زیان آنها ناشی از اطلاعات غلط و ناکافی (با توجه به الزامات ثبت) است حق دارند که جبران خسارات وارده را از ناشر مطالبه نمایند.

6.    سازمان در همه مراحل از جمله الزامات ثبت و اطلاعات لازم در بیانیه ثبت و امیدنامه، درخواست اطلاعات تکمیلی، اعطای مجوز عرضه و تعلیق و ابطال آن و ... با ملاحظه مصالح و منافع عمومی و حمایت و حفاظت از سرمایه‌گذاران، اختیار کامل دارد.

1- شناخت وضعیت موجود بازار اولیه اوراق بهادار در ایران

عرض? اولیه سهام شرکت‌های سهامی‌عام در ایران تاکنون توسط بانک‌ها صورت گرفته و هیچ نهادی وظیفه نظارت و انسجام‌بخشی به کل فرایند عرضه را بر عهده نداشته است. در این رابطه گاهی به‌دلیل عدم نظارت بر نحو? قیمت‌گذاری و اطلاع‌رسانی، حقوق سرمایه‌گذاران تضییع‌شده و این موضوع خود به فرآیند جذب سرمایه در واحدهای اقتصادی لطمه زده و تأثیر نامطلوبی بر وضعیت اقتصادی کشور گذاشته است. لذا به منظور پرهیز از آسیب‌های اقتصادی مربوطه، ایجاد نهادی به منظور نظارت بر فرآیند عرضه اولیه و انسجام‌بخشی به آن ضروری می‌باشد. دراین راستا همراه با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار که در هفت فصل تهیه‌شده و یک فصل را به طور کامل به بازار اولیه اختصاص داده است، مقرر شد سازمان جدید بورس و اوراق بهادار وظیف? نظارت بر بازار اولیه را نیز برعهده داشته باشد.

 

ابهامات و نقایص قانون تجارت:

با توجه به بررسی انجام شده در خصوص مواد قانون تجارت (که به تفصیل در بخش پنجم این گزارش ارائه خواهد شد) به نظر می‌رسد که این قانون در جهت انتظام بازار اولیه و عرضه عمومی سهام کاستی‌هایی به شرح زیر دارد که می‌بایست در چارچوب قانون بورس و اوراق بهادار و آیین نامه‌های مربوطه تا حد امکان برطرف شود:

 

- مواد قانونی مذکور تنها ناظر به مرحله ثبت شرکت بوده و اصولاً نظارتی بر عملکرد شرکت‌های سهامی‌عام پس از عرضه عمومی و در جهت حمایت از سرمایه‌گذاران و سهامداران جزء ندارد.

 

- الزامات افشای اطلاعات برای عرضه عمومی برای تصمیم‌گیری منطقی سرمایه‌گذاران، ناکافی است و اعلامیه پذیره‌نویسی (به عنوان سندی که باید در جراید آگهی گردیده و نیز در بانکی که تعهدسهام نزد آن صورت می‌گیرد در معرض دید علاقمندان قرار داده شود)، شامل اطلاعات صوری شرکت و عرضه عمومی است و سرمایه‌گذاران بالقوه را از وضعیت مالی شرکت، مصارف وجوه و برخی اطلاعات مهم برای سرمایه‌گذاری، آگاه نمی‌کند.

 

- با توجه به اینکه بسیاری از اطلاعات مهم امیدنامه[7]  مقرر در قوانین کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا (که با تغییراتی قابل استفاده در داخل کشور می‌باشد) در اعلامیه پذیره‌نویسی بیان‌شده در قانون تجارت، پیش‌بینی نشده است و برای جلوگیری از عدم اشتباه و تداخل، به نظر می‌رسد ضروری است که امیدنامه و محتویات آن به عنوان یک سند مجزا در آیین نامه تعریف و الزامی‌شود.

 

- فرآیند عرضه مشروحه در مواد مختلف قانون تجارت با توجه به الزامات قانون جدید بورس و اوراق بهادار کشور و شرایط فعلی، ناقص می‌باشد اما آیین نامه نیز بناچار باید بر این چارچوب و با رعایت قانون تجارت، فرآیند عرضه را تنظیم و تکمیل نماید.

 

- نقص عمده قوانین قبلی، عدم ضمانت اجرایی قانون و مقررات انضباطی تعریف و تعیین شده برای موارد نقض و به خصوص اعمال فریب کارانه است. البته بخش 11 (از فصل اول) قانون تجارت و مواد 243 الی 269 اختصاص به مقررات جزایی برای موارد نقض مواد قانونی مختلف دارد که به دو نوع حبس و جرایم نقدی محدود می‌شود اما در هر صورت با توجه به نقایص و ابهامات موجود در قانون و میزان جرایم نقدی مقرر، تا کنون کارآیی لازم را برای جلوگیری از تخلف از قانون، تقلب و اعمال فریب‌کارانه نداشته است. در این راستا فصل ششم قانون جدید بازار اوراق بهادار نقایص موجود در قانون تجارت را پوشش می‌دهد.

2-    بازار اولیه در ایالات‌متحده

2-1-  عرضه اولیه اوراق بهادار

2-1-1- تعاریف و اصطلاحات

اصطلاحات ذیل در ایالات‌متحده تعریف شده و ممکن است در سایر کشورها با مفاهیم جداگانه‌ای به کار رود:

 

2-1-1-1- عرض? عمومی   

فروش سهام یا سایر ابزارهای مالی بوسیله یک واحد اقتصادی به عموم در جهت تامین وجوه مورد نیاز برای سرمایه گذاری و توسعه فعالیت عرضه عمومی نام دارد. عرضه عمومی اوراق بهادار شرکت، در ایالات متحده، مستلزم ثبت و تائید بوسیله کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا بوده و به طور طبیعی توسط یک پذیره‌نویس که متعهد به پذیره‌نویسی شده است انجام می گیرد .

عمدتاً هر گونه فروش اوراق بهادار به بیش از 35 نفرعرضه عمومی در نظر گرفته‌ شده و مستلزم تکمیل  فرم بیانیه  ثبت با رعایت  مقررات مربوطه  می باشد. قیمت عرضه از پیش توسط شرکت عرضه کننده برآورد و تعیین می‌شود شرکت تأمین سرمایه[8]، مسئولیت انجام معاملات را به عهده می‌گیرد. اصطلاح عرضه عمومی هم در رابطه با عرضه اولیه به عموم و هم عرضه‌های بعدی، مصداق دارد. 

 

2-1-1-2- عرضه اولیه به عموم[9]

 اولین فروش سهام توسط ناشر به عموم عرض? اولی? نام دارد. عرضه‌های اولیه به عموم اغلب توسط شرکت‌های نوپا و کوچکی که در صدد تهیه سرمایه مورد نیاز برای توسعه  هستند صورت می‌گیرد اما این نوع عرضه‌های اولیه می‌تواند توسط شرکت بزرگ خصوصی که در صدد تبدیل به سهامی‌عام شدن هستند نیز صورت پذیرد.

در یک عرضه اولیه به عموم، شرکت عرضه کننده از همکاری و مساعدت یک  شرکت متعهد پذیره‌نویسی در موارد ذیل بهره‌مند می‌شود:

1- تعیین اینکه چه نوع اوراق بهاداری صادر شود (عادی یا ممتاز)

2- تعیین بهترین قیمت عرضه

 3- تعیین بهترین زمان ورود به بازار

عرضه‌های اولیه می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های دارای مخاطره باشند. در این رابطه پیش‌بینی اینکه وضعیت سهام در اولین روز معامله و نیز در آینده نزدیک چگونه خواهد بود، بواسطه محدود بودن  اطلاعات تاریخی مورد نیاز برای تحلیل وضعیت شرکت، بسیار دشوار خواهد بود. همچنین اکثر عرضه‌های اولیه در رابطه با شرکت‌هایی است که وارد یک مرحله رشد می‌شوند، و از این‌رو در رابطه با ارزش آتی آنها عدم اطمینان بیشتری وجود خواهد داشت.

 

2-1-1-3- قیمت عرضه های اولیه به  عموم[10] 

منظور از قیمت عرضه اولیه به عموم قیمتی است که بر مبنای آن سهام جدید بوسیله متعهد  پذیره‌نویس به عموم عرضه می‌شود. متعهد پذیره‌نویس برای برآورد قیمت عرضه اولیه به عموم عوامل متعددی را در نظر می‌گیرد به‌عنوان برخی از این عوامل می‌توان وضعیت مالی و عملکرد شرکت، سودآوری،  روندهای کلی، نرخ‌های رشد و حتی اعتماد سرمایه‌گذاران اشاره کرد. 

 

2-1-2- فرایند عرضه اولیه

در فرایند عرضه اولیه، ابتدا ناشر و شرکت تأمین سرمایه وارد مذاکره می‌شوند. مواردی که مورد بحث قرار می‌گیرد معمولاً شامل میزان وجوهی که شرکت کسب می‌نماید، نوع اوراق بهادار صادره و جزئیات توافق‌نامه پذیره‌نویسی می‌باشد. تعهدات پذیره‌نویس در مورد خرید سهام شرکت با کارمزد تعیین‌شده، تعهدات شرکت در مورد بازپرداخت هزینه‌های پذیره‌نویس، ضمانت‌های شرکت، توافق‌نامه‌ها و تعهدات شرکت، شرایط پایان عرضة اولیه، تعیین تضمین خسارت ناشی از ارایه اطلاعات نادرست یا حذف اطلاعات در بیانیه ثبت و تعیین شرایطی از قبیل جنگ، رکود بازار سهام، انعقاد قراردادهای خاص توسط شرکت و ... که به پذیره‌نویس اجازه خواهد داد پیش از تسویه نهایی اوراق شرکت، آن را به شرکت برگرداند، از مهمترین بخش‌های این توافقنامه است. 

در امریکا توافق‌نام? پذیره‌نویسی باید به تأیید " انجمن ملی معامله گران اوراق بهادار[11] " برسد به عبارت دیگر تا زمانی که توافق‌نام? پذیره‌نویسی توسط این انجمن تأیید نشود کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا، به ثبت اوراق بهادار شرکت اقدام نخواهد کرد. "انجمن ملی معامله گران اوراق بهادار"، سازمانی خصوصی و خود انتظام است که تحت نظارت کمیسیون بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کند و تمام پذیره‌نویسان، کارگزاران و معامله گران در ایالات‌متحده که اوراق بهادار به عموم عرضه می‌کنند، عضو آن هستند. پس از امضاء شدن پیش‌نویس قرارداد، شرکت تأمین سرمایه که از قبل فروش اوراق بهادار را تضمین نموده است، گروه شرکت‌های تأمین سرمایه به نام سندیکای ضامن یا سندیکای تضمین کننده پذیره‌نویسی اوراق بهادار، را به جلسه‌ای دعوت می‌کند تا قرارداد اصلی امضاء گردد. سندیکا نیز به نوبه خود گروهی از چند صد شرکت (به نام گروه فروشنده) تشکیل می‌دهد که هریک از آنها موافقت می‌نمایند تا درصدی از اوراق بهادار را از سندیکا خریداری نموده و به عموم مردم و سرمایه‌گذاران بفروشند. اعضای گروه فروشنده می‌توانند شامل چند بانک سرمایه‌گذاری باشد که ممکن است برخی از آنها در سندیکای تضمین کننده عضویت نداشته و از مؤسسات کارگزاری و معامله‌گری تشکیل شده باشد. عرضه به روش‌های مختلفی می‌تواند صورت گیرد که عمدتاً در دو گروه کلی طبقه‌بندی می‌شود: روش تعهد پذیره‌نویش و روش نهایت تلاش. در روش تعهد پذیره­نویسی[12]، پذیره‌نویس، تأمین مقدار مشخصی وجوه را به‌واسطة خرید تمام عرضة سهام و فروش مجدد آنها به عموم، تضمین می‌نماید. در روش نهایت تلاش[13]، پذیره‌نویس، اوراق بهادار را برای شرکت می‌فروشد اما تأمین وجوه را تضمین نمی‌کند. همچنین شرکت‌های تأمین سرمایه تمایلی به پذیرش همه ریسک عرضه ندارند. در عوض سندیکایی از پذیره‌نویسان تشکیل شده و یک پذیره‌نویس اصلی، سندیکا را رهبری می‌کند و هر کدام از سایرین قسمتی از فروش را به عهده می‌گیرند.

هنگامی‌که بر سر همه ابعاد عرضه موافقت شد، شرکت تأمین سرمایه، بیانیه ثبت را برای فایل در کمیسیون، گردآوری و فراهم می‌سازد. سپس کمیسیون یک دوره انتظار[14] برای بررسی نیاز دارد تا از افشای کامل همة اطلاعات مهم اطمینان یابد. هنگامی‌که کمیسیون عرضه را تأیید می‌نماید، یک تاریخ (تاریخ مؤثر[15]) مقرر می‌شود که در آن زمان، سهام به عموم عرضه خواهد شد.

در طی دورة انتظار، پذیره‌‌نویس به تهیه پیش‌ آگهی پذیره‌نویسی سهام می‌پردازد. پیش‌ آگهی پذیره‌نویسی سهام یک امیدنامه اولیه است که شامل همة اطلاعات دربارة شرکت به جز قیمت عرضه و
تاریخ مؤثرشدن می‌باشد. با تهیه و در اختیار داشتن پیش­آگهی، پذیره‌نویس و شرکت سعی در جلب توجه سرمایه‌گذاران می‌نمایند.

پس از این مرحله فعالیت­های تبلیغاتی عرضه[16] برای جلب سرمایه‌گذاران نهادی آغاز می‌شود. بعد از اینکه اوراق بهادار توسط کمیسیون اوراق بهادار تائید گردید شرکت منتشر کننده اوراق بهادار و سندیکای تضمین کننده اوراق بهادار با تشکیل جلسه‌ای قیمت نهایی و زمان انتشار اوراق بهادار را تعیین می‌نمایند. بعد از تعیین قیمت و زمان انتشار اوراق بهادار، آگهی فروش نهایی که حاوی قیمت و تاریخ فروش اوراق بهادار نیز می‌باشد در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.

 

2-1-2-                            ثبت[17]

 فرآیند ثبت، فرآیندی است که طی آن ناشر مدارک و مستندات مورد نیاز کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا  را تهیه کرده و جزئیات مربوط به عرضه عمومی را ارائه می‌دهد. شرکتی که درصدد عرضه اوراق بهادار به عموم است باید واقعیت‌های با اهمیت و اساسی و جزئیات اطلاعات مربوط به فعالیت خود را ارائه دهد. این موارد الزامی شامل توضیح نوع فعالیت و دارایی‌ها، نام و ویژگی‌های مدیران شرکت و صورت‌های مالی تأییدشده شرکت می‌باشد.

در فرآیند ثبت، کارگزاران یا  واسطه های بازار باید به صورت قانونی مجاز به فروش اوراق بهادار ‌باشند. بدین منظور، کارگزار یا واسطه بازار در ابتدا باید در سازمانی خود انتظام مانند NASD عضوشده باشد، سپس فرم‌ها را نزد کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا سپرده و نسبت به ثبت آن درکمیسیون اقدام می‌نماید. الزامات قوانین ایالت یا ایالت‌هایی که عرضه در آنها صورت می‌گیرد نیز باید به‌طور کامل رعایت گردد.

در حال حاضر شرکت‌ها باید اطلاعات مورد نیاز را به صورت الکترونیکی به کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا ارائه نمایند تا امکان دسترسی سریع عموم به اطلاعات مذکور، فراهم شود. شرکت‌ها همچنین باید اطلاعات مربوط به اندازه عرضه، منابع مورد استفاده و نیز اطلاعات مربوط به تماس با شرکت را نزد کمیسیون بورس اوراق بهادار سپرده نمایند. از طرفی بعضی از اوراق بهادار از فرایند ثبت نزد کمیسیون بورس اوراق بهادار معاف هستند. این اوراق شامل عرضه‌های خصوصی و محدود و نیز اوراق بهادار مربوط به عرضه  فدرالی یا ایالتی می‌باشند.

بررسی بیانیه ثبت در ایالات‌متحده نشان می‌دهد که اطلاعات مورد نیاز ثبت به طور کلی عبارتند از:

1)   اطلاعات کلی

2)   هدف از تأمین مالی و محلی که این منابع در آن صرف خواهد شد.

3)   قیمت عرضه اوراق بهادار

4)   توافقنامه پذیره‌نویسی

5)   اطلاعات مالی

6)   اطلاعات قانونی

 

2-1-4- قیمت­گذاری اوراق بهادار

قیمت‌گذاری اوراق شرکت‌هایی که برای اولین بار عرضه می‌‌گردد مشکل‌ترین و چالش برانگیزترین گام عرضه اوراق در بازار اولیه می‌باشد، چرا که قیمت‌گذاری واقعی اوراق عرضه شده با در نظر گرفتن منافع سرمایه‌گذاران و شرکت منتشرکننده اوراق، نیازمند دخالت دادن متغیرهای زیادی بوده و بدین منظور باید فرایند دقیق و کاملی اجرا گردد. قیمت‌گذاری سهامی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه می‌شود به‌طور کلی به دو روش صورت می‌گیرد:

 

2-1-4-1- روش قیمت‌گذاری ثابت

روش اول قیمت‌گذاری ثابت^[18] می‌باشد که در این حالت قیمت سهامی که برای اولین بار به عموم عرضه می‌گردد به‌صورت تثبیت شده در بازار اولیه عرضه می‌شود این قیمت ثابت در اعلامیه پذیره­نویسی قید شده و در طول عرضه سهام تا پایان عرضه سهام هیچ گونه تغییری صورت نمی‌گیرد. در این روش قیمت‌گذاری برای تعیین قیمت سهام عرضه شده تعامل مستقیمی بین مؤسسه تضمین کننده سهام و سرمایه‌گذاران صورت نمی‌گیرد. تحقیقات وسیع در سراسر دنیا در سال‌های اخیر در مورد قیمت‌گذاری ثابت  اوراق بهاداری که برای اولین بار در بازار ارائه می‌گردد بیانگر این واقعیت است که این روش قیمت‌گذاری روش ضعیفی برای عرضه سهام در بازار اولیه بوده و قیمت سهامی که بدین ترتیب تعیین می‌شود متفاوت از قیمت واقعی عرضه خواهد شد. استدلال این است که در عرضه سهام برای اولین بار باید از قیمت‌گذاری ثابت این نوع سهام خودداری نمود چرا که نه منتشرکننده سهام و نه تضمین‌کننده فروش سهام از قیمت واقعی سهام آگاهی ندارند و این بازار است که بهترین تعیین کننده قیمت سهام بوده و باید با ایجاد مکانیسم‌هایی اجازه داد تا قیمت اوراق بهادار توسط بازار تعیین گردد.

2-1-4-2- روش قیمت‌گذاری متغیر

 در روش قیمت‌گذاری متغیر، قیمت ثابتی برای اوراق بهادار تعیین نشده و قیمت اوراق بهادار بر اساس تقاضای واقعی که از سوی سرمایه‌گذاران نهادی اعلام می‌گردد تعیین می‌شود. در این روش، قیمت‌گذاری سهامی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه می‌شود در چند مرحله و بر اساس تعامل بین مؤسسه تضمین‌کننده انتشار اوراق بهادار و سرمایه‌گذاران بالقوه‌ای که تمایل به سرمایه‌گذاری در سهام عرضه شده را دارند صورت گرفته و نقش موثری در قیمت‌گذاری واقعی سهام دارد. لذا شرح جامعی از این نوع فرایند قیمت‌گذاری در بازارNasdaq  ارائه می‌شود.

Book building اساساً یک فرآیند افزایش سرمایه در IPO است که هدف آن کشف قیمت و تقاضا است. فرآیندی است که برای بازاریابی عرضة عمومی اوراق بهادار یک شرکت به‌کار می‌رود. مراحل این روش عبارتند از:

-        ناشر، یک شرکت تأمین سرمایه اصلی[19] را به‌عنوان اداره‌کنندة سفارشات[20] تعیین می‌کند.

-        ناشر تعداد اوراق بهاداری که عرضه می‌شود و محدودة قیمت برای سفارشات را معین می‌کند.

-        ناشر همچنین اعضای سندیکا را که سفارشات سرمایه‌گذاران توسط ایشان صورت می‌گیرد تعیین می‌کند.

-        سرمایه‌گذاران سفارش خود را توسط عضو سندیکا که سفارشات را داخل دفتر الکترونیکی قرار می‌دهد، ارائه می‌کنند. این فرآیند به نام «bidding» خوانده می‌شود و شبیه حراج آزاد است.

§        دفتر باید برای حداقل 5 روز باز باشد.

§        پیشنهادات نمی توانند با قیمتی کمتر از کف قیمت، وارد شوند.

§        پیشنهادات می‌توانند قبل از بسته شدن عرضه توسط پیشنهاد دهنده آن تجدیدنظر و اصلاح شوند.

در زمان اتمام دورة‌ Book building، اداره‌کنندة سفارشات پیشنهادات را براساس معیارهای مختلف مانند تکرار شوندگی قیمت‌ها، کیفیت سرمایه‌گذار، نزدیکی زمان پیشنهادات و ... ارزیابی می‌کند. سپس به همراه ناشر دربارة قیمت نهایی که اوراق بهادار با آن قیمت عرضه می‌شود، به نتیجه‌گیری نهایی می‌رسند. معمولاً میزان عرضه و نشر براساس قیمت هر سهم که در جریان فرآیند Book building مشخص شده است، ثابت می‌شود. در ضمن تسهیم اوراق بهادار به پیشنهاد دهندگانی که درخواست آن‌ها با قیمت نهایی هماهنگی دارد، موفق صورت می‌گیرد.

2-2-        قوانین و مقررات نظارتی ایالات‌متحده

2-2-1-   کلیات

از آغاز رکود بزرگ بورس آمریکا  (28 اکتبر 1928) تا به حال بخش‌های مهم و مختلفی از قوانین در تلاش برای قانونمند کردن بازار اوراق بهادار تصویب شده‌اند. از مهمترین قوانینی که تصویب شده قانون اوراق بهادار سال 1933 و قانون بورس اوراق بهادار سال 1943 می‌باشد که قانون بورس اوراق بهادار سال 1943 در جهت پوشش نارسایی‌ها و از قلم افتادگی‌های قانون اوراق بهادار سال 1933 تصویب شده است. اجرای این دو قانون از زمان تصویب تا به حال برای اداره بازارهای اوراق بهادار ادامه داشته است. هدف اصلی از این دو قانون افشای اطلاعات مورد نیاز در عرضه اولیه اوراق بهادار به عموم سرمایه‌گذاران بوده است. در این راستا کمیسیون اوراق بهادار ایلات متحده در جهت پاسداری از افشای اطلاعات مورد نیاز ایجاد گردیده است.

کمیسیون بورس اوراق بهادار بر انتشار اوراق بهادار جدید نظارت کرده و آئین‌نامه‌های افشای ویژه‌ای را برای منتشرکنندگان اوراق بهادار صادر می‌کند. بیانیه ثبت اوراق بهادار باید به وسیله کمیسیون اوراق بهادار ثبت گردیده و اعلامیه پذیره­نویسی مربوط به انتشار اوراق بهاداری که برای عموم عرضه می‌شود باید دربرگیرنده کلیه اطلاعات مربوط به آن اوراق باشد.

کمیسیون بورس اوراق بهادار قوانینی را در رابطه با افشای منظم اطلاعات از جانب شرکتی که سهام آن در بورس اوراق بهادار بصورت عمومی معامله می‌شود، منتشر نموده است. مواردی که باید افشا گردد عبارتند از گزارش‌های سالانه از ترازنامه که بصورت ریز همه موارد را بیان نماید، صورت سود و زیان، اسناد تکمیلی (ضمیمه) برای صورت‌های مالی که به عنوان فرم  [21]10kمعروف می‌باشد. علاوه بر این صورتهایی با جزئیات کمتر باید بصورت 6 ماهه تحت عنوان فرم 9k[22] گزارش گردد. گزارش‌هایی تحت عنوان فرم k 8 در انتهای هر ماه توسط شرکت منتشره‌کننده اوراق بهادار ارائه می‌شود که شامل وقایع اقتصادی با اهمیت در شرکت می‌باشد. برای مثال تغییر اساسی در ارزش دارایی‌ها، تغییر در کنترل شرکت یا بوجود آمدن مسئولیت‌ها و تعهدات قانونی از جمله مواردی است که باید در فرم 8k گزارش گردد.

 

 

2-2-2-   قوانین و مقررات مربوط به بازار اولیه و عرضه عمومی

قانون اوراق بهادار 1933 ایالات‌متحده که برای انتظام بخشیدن به بازار اولیه و نظارت بر عرضه­های اولیه و انتشار اوراق بهادار می­باشد، مشتمل بر 28 بخش اصلی است. به اقتضای حوزه کاری تعریف شده، 4 بخش از این قانون مورد توجه قرار گرفته که عبارتند از: استثنائات از ثبت، اطلاعات مورد نیاز در سند ثبت، اثر بخشی به تقاضاهای ارائه شده و اطلاعات مورد نیاز در امیدنامه. در این راستا مقررات و آیین­نامه­های این قانون نیز مورد توجه قرار گرفت. این مقررات مشتمل بر 7 آیین­نامه اصلی بوده که بخش­های مورد توجه این گروه عبارتند از: مقررات A، مقررات D و مقررات C. مقررات فرعی دیگر از جمله مقررات M که مربوط به جلوگیری از اعمال فریبکارانه و دستکاری قیمت می­باشد و نیز قانون 144 که در راستای قانون­مند کردن عرضه­های خصوصی تدوین شده­­است، مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه نتایج حاصل از این بررسی ارائه می­گردد.

2-2-2-1-          مقررات عرضه عمومی

فرآیندی که شرکت یا سایر ناشران، اوراق بهادار خود را به عموم عرضه و می‌فروشند یک محور اساسی در فعالیت تدوین مقررات مرتبط با اوراق بهادار بوده است. قسمت اصلی کار کمیسیون بورس و اوراق بهادار معطوف به ثبت این عرضه‌ها تحت قانون سال 1933 اوراق بهادار می‌باشد.

علیرغم بسیاری از قوانین اوراق بهادار ایالتی، قانون 1933 ضرورتاً یک قانون افشاسازی اطلاعات است. کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا  هیچگونه اختیاری برای تصمیم‌گیری در مورد این‌که سهام خاصی ممکن است به عموم عرضه شود ندارد بلکه فقط بر افشاسازی کامل حقایق اساسی توسط ناشر، تأکید می‌کند.

محور قانون 1933 این است که هیچ اوراق بهاداری نباید به عموم عرضه و فروخته شود مگر این‌که توسط کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا ثبت شده باشد. سایر مواردی که در این قانون مورد توجه قرار گرفته عبارتند از: 

·        فرآیند ثبت

·        اطلاعاتی که باید افشاء شود

·         انواع اوراق و قراردادهایی که مستثنی از شرایط ثبت هستند.

·        مسئولیت مدنی خسارات

·        مسئولیت‌های ناشی از ارائ? اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده و یا عدم افشاء و حذف اطلاعات در بیانیه ثبت.

·        مسئولیت ارائ? اطلاعات نادرست یا عدم افشای اطلاعات طی عرضه یا فروش اوراق بهادار.

·        فعالیت‌های فریبکارانه در عرضه یا فروش اوراق بهادار.

 

2-2-2-2- الزامات افشاء طبق قانون 1933

هدف اساسی قانون 1933 اطمینان از در دسترس بودن اطلاعات قابل اتکاء و کافی درباره اوراق بهاداری است که به عموم عرضه می شوند. در جهت تحقق این هدف، قانون،‌ فروش یا عرض? عمومی اوراق بهادار جز در صورتی‌که ثبت شده باشند،‌ غیرقانونی می داند. یکی از مراحل ثبت، تکمیل فرم بیانیه ثبت توسط ناشر می‌باشد برخلاف قانون 1934 که مجموعه کاملی از اوراق بهادار را پوشش می‌دهد، ثبت تحت قانون 1933 فقط اوراق بهاداری را که واقعاً‌ عرضه شده‌‌اند و فقط در جهت اهداف عرضه هایی که در بیانیه ثبت شرح داده شده‌اند شامل می‌شود. به عبارت دیگر،‌ عرضه مجدد اوراق بهاداری که در قانون 1933 با هدف عرضه عمومی ثبت شده‌اند چنانچه عرضه مجدد آنها برای یک قرارداد جدید باشد نیاز به ثبت مجدد خواهد ‌باشد.

2-2-2-2-1- بیانیه ثبت

بیانیه ثبت شامل دو قسمت است. قسمت اول «امیدنامه» است که در دسترس عموم قرار می‌گیرد و قسمت دوم اطلاعاتی است که لازم نیست به عموم ارائه شود بلکه در کمیسیون بورس اوراق بهادار نگهداری می‌شود.

کمیسیون اختیار دارد که هرگونه اطلاعات اضافی را درخواست نماید یا اجازه حذف اقلام خاصی از اطلاعات را برای گروههای ویژه‌ای از اوراق بهادار یا ناشران بدهد. در نتیجه این اختیار،‌ کمیسیون فرم‌های مختلفی را برای ثبت انواع مختلف عرضه،‌ اعلام کرده است. ضمن اینکه فرم اصلی بیانی? ثبت،‌ برای استفاده در همه عرضه‌هایی که فرم خاصی برای آنها تجویز نشده است،‌ بکار می رود.

در مارس 1982، کمیسیون قدم مهمی را در  جهت ادغام الزامات افشاء طبق قانون‌های 1933 و 1934 برداشت.

عناصر اساسی این سیستم عبارتند از:

·        شمول الزامات افشاسازی قانون‌های 1933 و 1934 در مقررات جدید با فرم‌های مختلف که به سادگی به موارد کاربردی آن مقررات ارجاع می شود.

·        بکارگیری فرم‌های جدید ثبت  برای عرضه توسط ناشرانی که قبلاً‌ تحت قانون 1934 ثبت شده بودند که ترکیب قسمت زیادی از اطلاعات مورد نیاز در بیانیه ثبت را میسر می سازد.

·        هر ناشری که گزارش‌هایی را تحت قانون 1934 برای حداقل سه سال ضبط کرده است می‌تواند اطلاعات ضروری درباره خود را در  کنار بیانیه ثبت و امیدنامه در یک کپی از آخرین گزارش سالانه خود به سهامداران در قالب فرم 10-K به کمیسیون عرضه نماید.

در سال 1997، کمیسیون قدم دیگری در جهت ادغام دو قانون به‌واسطة پیشنهاد حذف کامل الزامات ثبت قانون 1933 برای انتشارات اضافی اوراق بهاداری که توسط یک شرکت که تحت قانون 1934 است، برداشت. (تا زمانی‌که شرکت افشاسازی پیشرفته را به‌طور پیوسته ارائه می‌نماید.)

در پاسخ به فشار روی کمیسیون برای کاهش بار ثبت بر روی ناشران کوچک، کمیسیون در سال 1992 فرم‌های افشاسازی و ثبت خود را برای ناشران کوچک به‌طور کامل تجدیدنظر کرد.

یک فرم جدید برای عرضه در هر اندازه توسط «ناشر کسب و کارکوچک» در دسترس قرار گرفت. لازم به ذکر است منظور از ناشر کسب و کار کوچک ناشری است که درآمد سالانه آن کمتر از 25 میلیون دلار باشد.

در سال 1993، کمیسیون فرم جدید دیگری را اتخاذ نمود که ممکن است توسط ناشران کسب و کار کوچک برای فروش تا مبلغ 10 میلیون دلار اوراق بهادار در دورة 12 ماهه مورد استفاده قرار گیرد. این فرم یک مدرک افشاسازی است که ناشر ثبت‌شده برای تکمیل آن می‌تواند نگرش سنتی را بکار گیرد یا از مزایای فرمت پرسش‌پاسخ بهره‌مند شود.

از دیگر فرم‌های ثبت در دسترس برای استفاده در شرایط خاص می‌توان به فرم طراحی‌شده برای ادغام‌ها و تصاحب‌ها و فرم تهیه‌شده برای برنامه‌های خرید سهام کارکنان اشاره نمود. این مقررات و فرم‌ها تنها نقطه آغاز در آماده‌سازی بیانیه ثبت می‌باشد. هدف مفروض در قانون 1993، تولید سندی است که مواردی را که یک خریدار بالقوه قبل از خرید یک اوراق بهادار واقعاً باید بداند به او می‌گوید. البته این هدف به آسانی میسر نمی‌شود و در این راستا عواملی وجود دارد که مانع تحقق این هدف می‌شود شامل:

·        افشاسازی کامل ممکن است ضعفهای واقعی عملکرد را به سرمایه‌گذاران نشان دهد که این موضوع از نظر مدیران شرکت مطلوب نمی‌باشد.

·        روی هم رفته بیان روابط مالی و اتقصادی به زبان ساده به نحوی که برای سرمایه‌گذاران متوسط قابل فهم باشد، کار آسانی نمی‌باشد.

·        با توجه به وجود دوگانگی در هدف اصلی افشاسازی موضوع، پیچیدگی بیشتری پیدا می‌کند. چرا که برخی هدف اصلی افشاسازی تحت قانون‌های فدرال اوراق بهادار را، محافظت از سهامداران در برابر عرضه‌های بد با اطمینان بخشی از تأکید بر جنبه‌های منفی می‌دانند و برخی معتقدند هدف اصلی یادشده، تواناسازی خریداران برای انتخاب منطقی از بین گزینه‌های قابل قبول به‌واسطة‌ درخواست ارائة متعادل عوامل مثبت و منفی اوراق بهادار است.

بیانیه‌های ثبت مطابق قانون 1933 تنها باید اطلاعات "سخت"[23] مانند شرح فعالیت‌های جاری یا تکمیل‌شده  و صورت‌های مالی دوره‌های قبل را شامل می‌شد ولیکن در بازنگری‌های صورت گرفته جهت شمول اطلاعات "نرم" [24]مانند ارزیابی دارایی‌ها و پیش‌بینی درآمدهای آتی، هدفمند شد.

در سال 1979 کمیسیون بورس و اوراق بهادار، مقررات "بندرگاه امن" را وضع نمود که به شرح موقعیت‌هایی می‌پردازد که بیانیه‌های آینده‌نگر، فریبنده و گمراه‌کننده تلقی نمی‌شوند. مطابق این مقررات جهت کمک بیشتر به سرمایه‌گذاران در تفسیر اطلاعات "سخت"  بیانیه ثبت باید حاوی «تحلیل و بحث مدیریت» باشد که اطلاعات تکمیلی را در ارتباط با نقدینگی، منابع سرمایه و نتایج عملیات و اطلاعات دیگری که ناشر ثبت شده اعتقاد دارد برای فهم شرایط مالی، تغییرات در شرایط مالی و نتایج عملیات ضروری است ارائه نماید.

 

2-2-2-3- فرآیند ثبت

برمبنای مقررات وضع‌شده، بیانیه ثبت خودبخود 20 روز پس از ثبت در کمیسیون «مؤثر» می‌شود. تاریخ موثر شدن بیانیه ثبت یعنی تاریخی ‌که ناشر مجاز به فروش اوراق بهادار ثبت شده به عموم می‌شود. نکته قابل توجه این است که کمیسیون اختیار کامل برای تأخیر یا تعلیق «مؤثر بودن» بیانیه ثبت را دارد، بنابراین نمی‌توان گفت که کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا در قبال مفاد بیانیه‌های ثبت که نزد آن ثبت و نگهداری می‌شود، موضع منفعل اتخاذ می‌کند. برعکس، بخش عمده‌ای از زمان و انرژی کارکنان کمیسیون به بازنگری بیانیه‌های ثبت در راستای تهیه نامه نقص و سایر نامه‌های مشابه اختصاص می‌یابد. در این ارتباطات کمیسیون غیر رسمی که در قانون به آن اشاره نشده است تغییرات پیشنهادی حذف و اضافات لازم اعمال می‌شود یا ممکن است اطلاعات تکمیلی نیز درخواست گردد. اساس این فرآیند آن است که به کمیسیون تحت معیار معینی اختیار ‌دهد که به یک بیانیه ثبت ظرف مدت کمتر از 20 روز پس از ثبت در کمیسیون اجازه "مؤثرشدن" دهد.

ناشر یا متعهدان پذیره‌نویسی به‌طور طبیعی مایل به شروع هرچه سریع‌تر فروش اوراق بهادار پس از تعیین قیمت و سایر شرایط عرضه هستند که معمولاً از بیانیه ثبت در هنگام ثبت اولیه، حذف می‌شوند. به‌منظور تحقق این امر ضروری است که اصلاحات بیانیه ثبت نیز در کمیسیون ثبت و نگهداری شود چرا که طبق قانون ثبت هرگونه اصلاحات موجب تجدید دورة 20 روزه می‌شود. بدین ترتیب ضرورت ارسال نامه نقص و نامه‌های مشابه از سوی کمیسیون به ناشر به‌منظور تسریع فرآیند ثبت و تاریخ مؤثر شدن احساس می‌شود.

 

2-2-2-4 عملیات :

همان‌گونه که ذکر شد هدف قانون 1933، جلوگیری از عرضه عمومی و فروش اوراق بهادار مگر در صورت ارائة اطلاعات کافی دربارة‌ آنهاست. به منظور درک بهتر فرآیند ثبت و عرضه، مد نظر قرار دادن دو الگوی اساسی لازم به‌نظر می‌رسد. الگوی اول، ترتیب مشارکت در جابجایی اوراق بهادار از ناشر به عموم است که الگوی همیشگی نیست اما مقررات و تعهدات اساسی در قانون 1933 بر پایه آن قرار می‌گیرد:

عموم   «- دلالان «- متعهدپذیره نویس «-  ناشر

در تعهد پذیره‌نویسی (در حالت متداول)، متعهد پذیره‌نویس، اوراق بهادار را به‌طور عمده از ناشر می‌خرد و به دلالان برای خرده‌فروشی به عموم می‌فروشد. به‌عنوان مثال ناشر ممکن است سهام‌ها را به پذیره‌نویس به قیمت 22 دلار بفروشد در حالی که همین سهم به دلالان به قیمت 23 دلار و برای عرضة عمومی به قیمت 24 دلار فروخته شود. پذیره‌نویسی از نوع "تعهد پذیره‌نویسی"[25]  معمولاً شامل یک قیمت ثابت در عرضه می‌باشد به‌طوری‌که هر دلال موافقت می‌نماید که عرضة‌ عمومی را با قیمت معین شده در امیدنامه انجام دهد. در پذیره‌نویسی از نوع "نهایت تلاش"[26] ، پذیره‌نویس موافقت می‌کند که در جهت فروش هر مقدار ممکن از اوراق بهادار تلاش نماید و در قبال فروش اوراق بهادار از ناشر، کمیسیون دریافت نماید.

الگوی اساسی دوم، توالی زمانی است که در قانون 1933 مقرر شده است. مقاطع اصلی در فاصل? زمانی بین تاریخی که بیانیه ثبت، در کمیسیون، تحویل و ضبط[27] می‌شود و تاریخی که «مؤثر» می‌گردد به شرح زیر می‌باشد:

·        دورة‌ قبل از ضبط (بایگانی) در کمیسیون

·        تاریخ ضبط

·        دورة انتظار

·        تاریخ موثر شدن

·        دورة‌ پس از مؤثر شدن

 

قوانین و مقررات کمیسیون بر دو موضوع تأکید دارد: از یک سو ممنوعیت هرگونه اعلامیه یا اطلاعیه عمومی دربارة اوراق بهادار در حال عرضه، به استثنای اطلاعاتی که در بیانیه ثبت و امیدنامة مقرر شده ارائه شده است و از سوی دیگر اطمینان از این‌که امیدنامه مقرر در اختیار سرمایه‌گذاران عمومی قرار گرفته است.

متأسفانه ساختار قوانین و مقررات کمیسیون به وضوح موارد فوق را منعکس نمی‌نماید. همچنین تمایزات بین سه دورة مختلف که با تاریخ ضبط (بایگانی) و تاریخ مؤثر بیانیه ثبت مشخص می‌شوند را نیز به ‌وضوح منعکس نمی‌سازد.

ویژگی‌های سه دوره یادشده به طور مختصر در ذیل آمده است:

 

2-2-2-4-1- دورة‌ قبل از تحویل و ضبط (در کمیسیون)

مذاکرات و موافقت‌های اولیه بین ناشر و پذیره‌‌نویس‌ها یا میان پذیره‌نویس‌ها در مورد شرایط عرضه، در این مرحله شروع می‌شود. اما هیچ عرضه‌ای به دلال‌ها در این مرحله انجام نمی‌شود و دلال‌ها نیز از عرضه برای خرید اوراق بهادار ممنوع هستند. بنابراین به سمت تلاش برای کسب اولویت در سفارش‌هایشان قبل از وجود اطلاعات قابل اتکاء کشانده نمی‌شوند.

با توجه به اینکه شرکت‌های سهامی عام موظف به افشای فوری برنامه‌ها و طرح‌های توسعه خود هستند، مقررات اجازه آگهی در انتشارات یا هر آگهی کتبی دیگر از عرضه آتی (در این مرحله) را می‌دهد که البته آگهی مزبور نباید اطلاعاتی بیش از نام ناشر، هدف از عرضه و شرایط اساسی عرضه را ارائه نماید.

در سال 1995 کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا مقررات جدیدی را ارائه نمود که بر مبنای آن یک شرکت که عرضه عمومی اولیه دارد می‌تواند توجه و تمایل خریداران بالقوه را قبل از مرحله فایل مدارک در کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا بواسطه انتشار بیانیه در رسانه‌ها یا بصورت مکتوب که شامل اطلاعات مشخص شده خاصی است؛ جلب نماید.

 

2-2-2-4-2- دورة‌ انتظار

همانطور که در سال 1954 اصلاح گردید، کمیسیون بورس اوراق بهادار اجازة عرضه (و نه فروش) را در دوره انتظار می‌دهد. محدودیتی برای عرضه‌های شفاهی در این دوره وجود ندارد. طبق مقررات کمیسیون ممکن است در این مرحله اجازه استفاده از امیدنامه که اطلاعاتی را حذف یا خلاصه کرده است صادر نماید.

 

2-2-2-4-3-  دورة‌ پس از مؤثر شدن

پس از مؤثر شدن بیانیه ثبت، پذیره‌نویس‌ها و دلال‌ها برای انجام عرضه‌ و فروش‌ به هر کسی آزاد هستند. سؤال اینجاست که تحت چه شرایطی باید یک کپی از امیدنامة نهایی به خریدار ارائه شود.

 به‌طور کلی، یک امیدنامه باید در شرایط زیر تحویل گردد:

·        در هر فروش اوراق بهاداری که قسمتی از تقسیم اولیه پذیره‌نویس‌ها بوده و هنوز به عموم فروخته نشده است.

·        در هر فروش توسط دلال‌ها به عموم برای یک دورة مشخص پس از شروع عرضه، اگر دلال ملزم به ارائة‌ امیدنامه در طول زمان طولانی پس از تاریخ مؤثر شدن باشد، دو مشکل ایجاد می‌شود: اول این‌که کمیسیون هر امیدنامه‌ای را که پس از 9 ماه از تاریخ مؤثرشدن استفاده می‌شود را نیازمند بروزرسانی می‌داند. دوم، هرچند که زمان 9 ماهه نیز سپری نشده باشد، دلال باید مطمئن باشد که امیدنامه هنوز حاوی شرح دقیق و بروز شرکت می‌باشد. ارائة یک امیدنامه که در زمان استفاده گمراه‌کننده باشد ممکن است مسئولیت را متوجه دلال کند حتی اگر امیدنامه در تاریخ مؤثر کاملاً دقیق بوده است.

امیدنامه ممکن است در جهت انعکاس وقایع پس از تاریخ مؤثرشدن اصلاح یا تکمیل شود و اگر تغییرات، اساسی باشد، پنج کپی از امیدنامه اصلاحی باید قبل از استفاده در کمیسیون ثبت و ضبط شود.

 

2-2-2-5-          استثنائات از ثبت

کمیسیون ثبت را برای فروش کلیة اوراق بهادار توسط کلیة اشخاص الزامی دانسته، مگر آن‌که به طور خاص توسط قانون معاف از ثبت باشد. موارد معاف از ثبت طبق قانون عبارتند از:

·        انواع خاصی از اوراق بهادار

·        اوراق بهاداری که طی معاملات خاصی به فروش می‌رسند

طبق قانون اغلب معاملات معامله‌گران و تقریباً کلیة معاملات ثانویه از الزامات قانونی ثبت مستثنی می‌باشند.      همانطور که در ادامه می‌آید، برخی از استثنائات برای معاملاتی است که توسط ناشر صورت می‌گیرد، و در برخی موارد هر چند که فروش توسط فردی غیر از ناشر صورت می‌گیرد، اوراق بهادار باید ثبت شود.

 

2-2-2-5-1- عرضه خصوصی:

     مهمترین استثناء برای ناشری که می‌خواهد بدون ثبت نسبت به تأمین نقدینگی اقدام کند، استثناء برای معاملاتی است که در عرضه عمومی صورت نمی‌گیرد. لازم به ذکر است حجم بالایی از اوراق بهاداری که تاکنون در امریکا به فروش رفته‌اند از این معافیت قانونی استفاده کرده‌اند.

     حجم بالایی از این عرضه، شامل عرضه خصوصی بلوک‌های بزرگ اوراق به سرمایه‌گذاران نهادی است (نوعاً فروش اسناد و اوراق قرضه به یک یا بیش از یک شرکت‌ بیمه یا صندوق‌ بازنشستگی) با توجه به این‌که موقعیت این خریداران طوری است که می‌توانند با تکیه بر آن اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری نسبت به آنچه در بیانیه ثبت می‌آید از فروشندگان مطالبه کنند و معمولاً این اطلاعات بیشتر از چیزی است که در عرضه عمومی یک شرکت به ثبت رسیده در اختیار خریداران قرار می‌گیرد، کمیسیون مخالفتی با انجام این معاملات نداشته و مطابق قانون اوراق این معاملات را از ثبت معاف کرده است.

البته معافیت عرضه خصوصی مزبور برای عرضه‌های دیگری که معیارهای اولیه آن را داشته باشند نیز مصداق دارد. دو موردی که عملاً با این معافیت اجرا می‌شود، عرضه به کارکنان کلیدی شرکت ناشر و شرکت‌های زیر مجموعه آن است. مهمترین مسئله در استفاده از معافیت یادشده در عرضه تشویقی به تعداد محدودی از کارکنان است.

با توجه به این که امکان دسترسی کلیة کارکنان به اطلاعات مورد نیاز فراهم نمی‌باشد، مگر آن که افراد جزو دارندگان اطلاعات نهانی[28] باشند شرایط خاصی برای عرضه خصوصی در نظر گرفته شده است. مثلاً مشخصات خریدار، ارتباط او با ناشر، حجم عرضه، حجم معامله، استفاده از شرکت تأمین سرمایه و مدت زمانی که خریدار اولیه اوراق را نزد خود نگه داشته است.

2-2-2-5-1-1-            ادغام و سازماندهی مجدد

هنگامی که ناشر اوراق بهادار را نه در ازای نقدینگی، بلکه در مبادله با اوراق بهادار دیگر (که توسط خود یا ناشر دیگر عرضه می‌شود) عرضه می‌کند، عرضه مزبور به عنوان عرضه[29] و معامله بعد از آن به عنوان فروش [30] در نظر گرفته می‌شود. این معامله می‌تواند به عنوان یک عرضه غیرعمومی، یا مبادله ناشر با صاحبان اوراق بهادار بدون کمیسیون (یا کارمزد) یا معامله به دستور مقامات دولتی باشد.

با توجه به این‌که در این مبادله، فروش صورت می‌گیرد، باید شامل قوانین فروش باشد که به آراء سهامداران نیاز دارد. کمیسیون به مدت 40 سال چنین فرض می‌کرد که این مبادلات شامل فروش نمی‌باشد. بنابراین نیاز به فایل بیانه ثبت و ارائه امیدنامه ندارد. ولیکن در سال 1972 موضع خود را تغییر داد و با ایجاد قانونی که طبق آن درخواست رأی سهامداران برای تأیید تغییر ساختار، ادغام یا فروش دارایی‌ها طبق قانون 1933 عرضه محسوب شده و به فایل بیانیه ثبت و ارائه امیدنامه نیاز دارد. در همین راستا در سال 1986 فرم جدیدی را طراحی و جایگزین نمود که مبنای اطلاعات آن با اطلاعات الزامی قانون 1934 که به رأی سهامداران هم احتیاج دارد یکسان است.

 

2-2-2-5-1-2-            شرکت‌های تابعه

کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا برای مواجهه با دو نوع «سازماندهی مجدد» که مؤسسان شرکت‌های سهامی برای توزیع سهام به عموم بدون ثبت تحت قانون 1933، استفاده می‌کنند، گامهای خاصی را برداشته است.

جداسازی[31]: جداسازی یک واحد یا یک شرکت فرعی از یک شرکت مادر از طریق اهدای سهام آن آمده است که دارندگان سهام شرکت مادر متناسب با تعداد سهامی که از آن شرکت دارند می‌توانند سهام شرکت تفکیک شده را دریافت نمایند.

اگرچه توزیع سهام به سهامداران شرکت مادر فروش محسوب نمی‌شود. در سال 1997، کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا کاربرد الزامات ثبت برای انواع خاصی از جداسازی‌ها  را به‌طور واضح بیان کرد. کمیسیون معتقد است که قانون ثبت 1933 برای معاملات  جداسازی که پنج شرط زیر را برآورده می نماید الزامی نیست:

1- سهامداران شرکت مادر دارایی برای سهام تازه به‌وجود آمده را فراهم ننمایند.

 2- سهام تازه برمبنای متناسب بین سهامداران شرکت مادر تقسیم شود.

3- شرکت مادر هم برای سهامداران خود و هم بازارهای معامله اطلاعات کافی فراهم نماید.

4- شرکت مادر یک هدف تجاری معتبر برای معامله جداسازی داشته باشد.

5- در زمانی که شرکت مادر اوراق بهاداری را توزیع می‌نماید که طبق قانون محدود هستند، باید اوراق مذکور را حداقل برای یک‌سال داشته باشد.

 

2-2-2-5-1-3- شرکت‌های توخالی

شرکت سهامی توخالی، شرکتی است که عملیات جدی و مؤثر را متوقف نموده است و تعداد زیادی سهم در دست مردم دارد. مؤسسان شرکت، کنترل شرکت را به دست می‌گیرند و در خریدها و معاملاتی درگیر می‌شوند که باعث می‌شود قیمت بازار سهام به‌شدت بالا رود سپس از بازار متورم شده برای فروش آن سهام استفاده می‌نمایند. دادگاه موضع کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا را در قبال چنین معاملاتی که مواد و قوانین ثبت را نقض نموده و نافی قوانین ضد تقلب می‌باشند را پذیرفته است.

 

2-2-2-5-1-4- فروش به‌وسیلة‌ اشخاص غیر از ناشر

همانگونه که ذکر شد معاملاتی که به وسیلة هر فردی غیر از ناشر، پذیره‌نویس یا  دلال انجام می‌شود از ثبت معاف است. از طرفی در دیگر قوانین و مقررات نیز اغلب معاملات به‌وسیلة دلالان از ثبت معاف شده است. بنابراین تنها معاملاتی که ناشر درگیرآن نیست و پذیره‌نویس درگیر است مستلزم ثبت می‌باشد.

واژة‌ پذیره‌نویس در قانون کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا به صورت زیر تعریف می‌شود:

   شخصی که از یک ناشر، با دید عرضه یا فروش برای ناشر، اوراق بهادار خریده است. با این تعریف ناشر به کسی گفته می‌شود که ناشر را کنترل می‌کند. کنترل، در اینجا به معنای قدرت جهت‌دهی، هدایت، تعیین سمت و سوی مدیریت یا سیاست‌ خواه از طریق مالکیت اوراق بهادار رای دهنده، خواه از طریق قرارداد، یا نحوة‌ دیگر، تعریف می‌شود.

دو نوع معامله که پذیره‌نویس در آن نقش اساسی دارد عبارتند از :

1-    اوراق‌بهادار ناشر (که از طرف شخصی دیگر کنترل می‌شود) از طریق کارگزار یا دلال به فروش می‌رسد، این کارگزار یا دلال را که برای ناشر، فروش را انجام می‌دهد پذیره‌نویس محسوب می‌شود.

2-    شخصی که اوراق بهادار را به‌طور مستقیم از ناشر خریداری نموده و بعد آنها را می‌فروشد خود یک پذیره‌نویس است.

در نهایت، در سال 1972 کمیسیون، قانون جدید را تعدیل نمود که مجموعه نسبتاً کاملی از قوانین برای دو نوع معاملة پذیره‌نویسی می‌باشد. این قانون استفاده زیادی داشته و در طول سال‌ها آزادتر و بازتر شده است. طبق قانون هر نوع فروش اوراق بهادار به‌وسیلة اشخاص وابست? ناشر (کنترل‌کننده) یا فروش به وسیلة‌ شخصی که دارای اوراق بهادار محدود شده‌است، باید با الزامات زیر مطابقت داشته باشد.

1- فروش مورد نظر مطابق قانون، در طول دورة‌ 3 ماهه نباید بیشتر از یک درصد کل تعداد اوراق بهادار در دست مردم بوده، از طرف دیگر نباید از (b) متوسط حجم معاملة‌ هفتگی برای چهار هفته گذشته نیز بیشتر باشد.

2- اگر فردی اوراق بهاداری را از یک ناشر در یک معامله غیرعمومی خرید، حداقل باید آنها را برای یک‌سال پیش از فروش مجدد نگه دارد. اوراق بهادار، عوض دار درنظر گرفته نمی‌شوند یعنی اوراق بهاداری که تا دو سال نگه داشته شده است می‌تواند بفروش رسد حتی اگر فروشنده اخیراً اوراق بهادار از نوع مشابه از همان ناشر خریده باشد. دورة یک‌ساله از زمانی که اوراق بهادار از ناشر یا وابسته آن ناشر خریداری شد شروع می‌شود. همچنین غیر وابسته‌ای که اوراق بهادار محدودشده را از غیر وابسته دیگری می‌خرد، می‌تواند دورة نگهداری خود را به دورة نگهداری قبلی بیفزاید. تعریف قانون از اوراق بهادار محدود شده شامل اوراق بهادار منتشره در یک عرضة غیر عمومی می‌باشد. مطابق اصلاحات 1999، تعریف قانون از اوراق بهادار محدود شده به اوراق بهاداری که بیرون از مرزهای آمریکا نیز فروخته می‌شود،  گسترش یافته است.

3- ناشر باید گزارشگری دوره‌ای (الزامات قانون 1933) را رعایت نموده یا به‌صورت دیگر اطلاعات عمومی در دسترس قابل مقایسه با آن اطلاعاتی که در این گونه گزارش‌ها دیده می‌شود را فراهم نماید.

4- اوراق بهادار باید در یک معامله کارگزاری عادی فروخته‌شده. یا معاملات آن مستقیماً از طریق بازارگردان انجام شده و در هر صورت دعوت یا پاداش خاصی را در بر نداشته باشد.

5- اطلاعیه هر فروش همزمان با سفارشی که به کارگزار داده می‌شود باید نزد کمیسیون ضبط شود.

6- شرایط (1) ، (3)، (4) و 5 در مورد شخصی که وابسته به ناشر نیست و کسی که اوراق بهاداری را برای دو سال نگه داشته است قابلیت کاربرد ندارد. محدودیت‌های فروش مجدد نیز برای افراد خاصی که اوراق بهادار را در ادغام‌ها یا خرید دارایی‌ها را به دست می‌آورند قابل کاربرد است.  

طبق قانون، کنترل‌کنندگان یک شرکت خریداری شده در یک ادغام یا فروش دارایی‌ها، پذیره‌نویس اوراق بهاداری می‌شوند که شرکت خریدار به دست آورده  و در معاملات عمومی آنها را مجدداً می‌فروشد.

 قانون اجازة‌ فروش مجدد به این افراد را بدون ثبت اوراق می‌دهد به شرطی که محدودیت‌های مقداری و دیگر محدودیت‌ها (جز محدودیت 2 سال نگهداری) را نداشته باشد.

سوالی که در این خصوص مطرح‌ می‌شود این است که «آیا فردی که اوراق بهاداری را از یک ناشر در یک مبادله عمومی خریده است می‌تواند آنها را درمبادلة خصوصی بفروشد؟».

در پاسخ به سؤال فوق کمیسیون  قانونی را تصویب کرد. اگرچه این قانون هم مسأله فوق راحل نگرده و تاکنون مسکوت باقی مانده است.

2-2-2-5-2- عرضه­های کوچک[32]

محدودیت در مبلغ عرضه در حال حاضر  5 میلیون دلار است، هرچند در سال 1980 دو میلیون دلار بود. برای تسهیل این معافیت، در سال 1980 مواردی به این قانون اضافه شد که طبق آن، هرگونه عرضه کمتر از 5 میلیون دلار که صرفاً به سرمایه‌گذاران معتبر^[33] عرضه شود، از ثبت معاف می‌شود.                                 

سرمایه‌گذاران معتبر طبق قوانین کمیسیون عبارتند از:

1- بانک، شرکت بیمه، شرکت سرمایه‌گذاری، یا طرح‌های منافع کارکنان[34]

2- شرکت توسعه و بهبود کسب و کار

3- مؤسسات خیریه یا آموزشی با دارایی بیش از 5 میلیون دلار

4- مدیر عامل، مدیر اجرایی یا شریک تضامنی

5- هر شخصی با ثروت خالص بیش از 1 میلیون دلار

6- هر شخص با درآمد سالانه بیش از 000ر200 دلار به تنهایی (000ر300 دلار با همسر)

7- تراست با دارایی بیش از 5 میلیون دلار که توسط شخص خبره‌ای مدیریت می‌شود.

2-2-2-5-2-1- عرضه تا سقف 1 میلیون دلار

طبق این قانون، ناشر می‌تواند تا سقف 1 میلیون دلار اوراق بهادار را در هر دوره دوازده ماهه به هر تعداد از سرمایه‌گذاران معتبر[35] یا غیر معتبر[36]، بدون نیاز به ارائه هرگونه اطلاعاتی به خریداران عرضه نماید. این استثناء برای کلیة ناشران به جز شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌هایی که تحت قانون 1934 به ثبت رسیده‌اند وشرکت‌هایی که بدون هرگونه طرح کسب و کار اعلام‌شده، به منظور بهره‌مندی از عایدات به انتشار اوراق می‌پردازند[37] مورد استفاده است.

 

2-2-2-5-2-2- عرضه تا سقف 5 میلیارد دلار

طبق این قانون، ناشر می‌تواند تا سقف 5 میلیون دلار اوراق بهادار را در هر دوره دوازده ماهه به هر تعداد از سرمایه‌گذاران معتبر و حداکثر 35 خریدار دیگر عرضه نماید. در صورت وجود هر تعداد از سرمایه‌گذاران غیر معتبر اطلاعات خاصی که در قانون توصیف شده است باید به آنها ارائه شود. این استثناء برای هر ناشری غیر از شرکت سرمایه‌گذاری یا ناشری که طبق قانون مجاز به استفاده از معافیت حجم عرضه نمی‌باشد قابل استفاده است.

 

2-2-2-5-2-3- عرضه نامحدود

طبق این قانون، ناشر می‌تواند تعداد نامحدودی از اوراق بهادار را به هر تعدادی از سرمایه‌گذاران معتبر و حداکثر 35 خریدار دیگر عرضه نماید. ناشر قبل از فروش باید مجاب شده باشد که هر کدام از سرمایه‌گذاران غیرمعتبر یا نمایندگان آنها، دارای اطلاعات کافی در زمینه مالی و امور کسب و کار به نحوی که قادر به ارزیابی ریسک‌ها و مزایای آتی سرمایه‌گذاری خود باشند. در صورت وجود هر تعداد از سرمایه‌گذاران غیر معتبر اطلاعاتی که طی قانون مشخص شده است باید به آنها ارائه شود. این استثناء برای کلیه ناشران قابل استفاده است.

 

2-2-2-5-2-4- طرح‌های پاداش کارکنان

   جزو استثنائات است ولیکن مبلغ عرضه می‌تواند از 000ر500 دلار تا 5 میلیون دلار تغییر کند که بستگی به اندازه شرکت و تعداد سهامی دارد که قبلاً منتشر کرده است.

 

2-2-2-5-2-5- مقررات کلی عرضه با استفاده از معافیت حجم عرضه

  مبلغ کل عرضه جهت استفاده از معافیت حجم عرضه طی دوره 12 ماهه نباید بیش از 000ر000ر5 دلار باشد، علاوه بر محدودیت‌های کمی، شرایط کیفی خاصی نیز تحت عنوان good guy (در مقابل bad boy) در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب که ناشر، پذیره نویس، یا هر شخص مرتبط دیگر که طبق قوانین و آیین‌نامه‌های انضباطی کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا یا سایر قوانین مرتبط محکوم به مجازات مربوط به اوراق بهادار در دورة خاصی شده باشد نمی‌تواند از معافیت مورد نظر استفاده نماید.

     ناشر باید حداقل 10 روز قبل از شروع عرضه، «بیانیه عرضه»[38]  را که شامل «ابلاغیه»[39] و «بخشنامه عرضه»[40] است، نزد کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا فایل نماید. اطلاعات بخشنامه عرضه مانند امیدنامه با جزییات کمتر است و صورت های مالی آن می‌تواند حسابرسی‌نشده باشد.

کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا در سال 1992، برخی از موانع را از این مقررات رفع کرد مانند:

A)  افزایش مقدار عرضه از 5/1 میلیون دلار به 5 میلیون دلار         

B)  افشای اطلاعات به جای نقل قول به صورت پرسش و پاسخ ارائه شود.

C)  ناشر مجاز باشد منافع مورد درخواست سرمایه‌گذاران[41] را قبل از فایل بخشنامه عرضه از سرمایه‌گذاران بالقوه درخواست کند.

D)  عرضه بلافاصله بعد از فایل بخشنامه عرضه انجام شود.

 

2-2-2-5-3- قوانین، مقررات و موارد مشترک بیان عرضه‌های مختلف

به منظور هماهنگی عرضه خصوصی و عرضه محدود شرایط خاصی ایجاد شده است که در ذیل می‌آید:

 

2-2-2-5-3-1- یکپارچگی[42]

عرضه‌هایی که به فاصله بیش از 6 ماه انجام می‌شود، یک عرضه محسوب نمی‌شوند. عرضه‌های با فاصله کمتر از 6 ماه نیز در صورتی که حائز شرایط کمیسیون باشند، یک عرضه محسوب می‌گردند. این شرایط عبارتند از:

1- عرضه‌ها جزئی از برنامه تأمین مالی یک طرح باشند.

2- یک نوع اوراق بهادار را شامل شوند.

3- تقریباً در یک زمان عرضه شوند.

4- ملاحظات و شرایط یکسانی را شامل شود.

5- به هدف یکسانی انجام شود.

 

2-2-2-5-3-2- اطلاعات[43]

اگر اوراق بهادار طبق قانون به سرمایه­گذاران معتبر عرضه شود، الزام خاصی برای افشای اطلاعات به خریداران وجود ندارد.

اگر اوراق بهادار به خریدارانی غیر از سرمایه­گذاران معتبر فروخته شود، افشای اطلاعات برای همه خریداران غیر از سرمایه­گذاران معتبر الزامی بوده و در شرایط متفاوت، افشای اطلاعات طبق مقررات و فرم‌های متفاوت ضرورت می‌یابد. شرایط ذیل حالت‌های مختلف یادشده را نشان می‌دهد.

 

- اگر ناشر تحت قانون 1934 به ثبت نرسیده باشد:

·        اگر عرضه کمتر از 2 میلیون دلار باشد، ارائه اطلاعات تحت مقررات خاص انجام می‌شود.

·        اگر عرضه بین 2 تا 5/7 میلیون دلار باشد، بیانیه ثبت در فرم خاص ارائه می‌شود.

·        اگر عرضه بیش از 5/7 مییلون دلار باشد، بیانیه ثبت خاص ناشر ارائه می‌شود.

- اگر ناشر تحت قانون 1934 به ثبت رسیده باشد:

·        آخرین گزارش سالانه به سهامداران، proxy statement

·        اطلاعاتی آخرین گزارش سالانه به کمیسیون

·        اطلاعات خاص به روز و تکمیلی

 

2-2-2- 5-3-3- شرایط عرضه و محدودیت در فروش مجدد[44]

فرض بر این است اوراق بهاداری که مطابق قوانین با استفاده از معافیت عرضه خصوصی یا عرضه محدود به فروش می‌رود بدون ثبت مجاز به فروش مجدد نمی‌باشد مگر در صورتی که مطابق قوانین مجدداً شامل معافیت باشد.

ناشر باید اقدامات احتیاطی لازم را اتخاذ کند تا خریداران اقدام به فروش مجدد نکنند.

نکته: مطابق قانون، اعلامیه فروش انجام شده با استفاده از معافیت عرضه خصوصی یا عرضه محدود باید نزد کمیسیون فایل شود، هر چند در غیر این صورت معافیت خدشه‌دار نمی‌شود ولیکن بر مبنای مقررات، ناشر مجاز به عرضه مجدد با استفاده از معافیت‌های قانونی نمی‌باشد.

 

2-2-2-6-                  اطلاعات و مدارک مورد نیاز در ثبت

2-2-2-6-1- بیانیه ثبت[45]

 

1.    نامی که ناشر قصد دارد تحت آن نام به کسب­وکار بپردازد.

2.    نام ایالت یا قدرت سیاسی که ناشر تحت آن قدرت، سازمان یافته است.

3.    موقعیت مکانی دفتر اصلی کسب­وکار ناشر.

4.    نام و آدرس اعضای هیئت‌مدیره یا اشخاصی که کارکرد مشابه دارند، و مدیرعامل، مدیران مالی و حسابداری درصورتی­که ناشر شرکت سهامی ‌باشد؛ نام و آدرس شرکا، در صورتی­که ناشر شرکت تضامنی باشد؛ نام و آدرس ناشر، درصورتی­که ناشر شخص حقیقی باشد؛ نام و آدرس موسسان، درصورتی­که کسب­وکار در مرحل? شکل­گیری است یا دو سال از فعالیت آن سپری شده­است.

5.    نام و آدرس پذیره­نویس.

6.    نام و آدرس اشخاص دارنده بیش از10 درصد سهام ناشر.

7.    میزان اوراق بهادار ناشر تحت مالکیت اشخاص موضوع مواد 4، 5 و 6، تا 20 روز قبل از تکمیل سند ثبت و در صورت امکان یکسال قبل از موعد مذکور.

8.    اساسنام? عمومی کسب­وکار مصوب ناشر.

9.    صورت­حساب ترکیب منابع مالی ناشر، شامل مقادیر سهام دردست مردم و سهام در اختیار و نسبتی که پرداخت شده، تعداد سهام منقسم سرمایه ناشر، ارزش اسمی هر سهم، توضیح در خصوص حق رأی، قابلیت تبدیل و ترجیحات در خصوص سود تقسیمی.

10.           صورت­ اوراقی که بوسیله اختیار معامله­های صادره پوشش داده می­شود یا در ارتباط با اوراقی که باید منتشر شود، ایجاد شده­است.

11.           مقدار سرمایه از هر نوع منتشر شده یا در دست انتشار.

12.           مقادیر بدهی­های بلندمدت قبلی و در دست همراه با خلاصه­ای از تاریخ، سررسید، و ویژگی­های بدهی­های اشاره شده، نرخ بهره و ذخایر استهلاک دارایی­های نامشهود. درصورتی­که جایگزینی با اوراق دیگر مجاز باشد، توضیحات خلاصه­ای در خصوص ویژگی­های این جایگزینی.

13.          اهداف مشخص عرضه اوراق همراه با جزئیات و مقادیر تقریبی مقرر برای اختصاص به این اهداف و درصورت استفاده از منابع دیگر برای اهداف تعیین شده، مقدار و منابع تعیین شده.

14.          حقوق و پاداش پرداختی یا مقرر پرداخت طی سال گذشته که به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم، توسط ناشر به افراد ذیل پرداخت شده است:

·        اعضای هیئت‌مدیره یا اشخاصی که کارکرد مشابه دارند،

·        مدیران یا اشخاصی که حقوق آنها طی یک سال بیش از 25000 دلار بوده است.

15.           برآورد خالص عایدی از طریق اوراقی که قرار است عرضه شود.

16.           قیمت پیشنهادی که اوراق باید برابر آن قیمت به عموم عرضه گردد، روشی که چنین قیمتی محاسبه‌شده است و انحراف قیمت در صورتی­که به شخص خاص یا گروه خاصی از اشخاص غیر از پذیره­نویس­ها عرضه شود، نام آن اشخاص یا گروه تعیین شده.

17.           تمامی کمیسیون­ها و تخفیفات پرداخت شده یا مقرر پرداخت، مستقیم یا غیر مستقیم، توسط ناشر به پذیره‌نویس در خصوص فروش اوراقی که قرار است عرضه گردد. کمیسیون­ها باید شامل پرداختی­های نقدی، اوراق بهادار، قراردادها، یا هر چیز دارای ارزش، پرداخت‌شده یا مقرر پرداخت، به پذیره­نویس­ها یا اشخاصی که پذیره­نویس در خصوص فروش اوراق مایل به پرداخت توسط ناشر به آن اشخاص می­باشد. در صورتی­که مبلغی به پذیره­نویس‌ها پرداخت شده باشد، مبلغی که به تفکیک به هریک از پذیره­نویس­ها پرداخت شده‌است.

18.           مقدار یا مقادیر تخمینی هزینه­ها، بخش­بندی شده با جزئیات مستدل، غیر از کمیسیون­هایی که در پاراگراف 17 این فهرست اشاره شده، پرداخت‌شده یا برداشت شده از حساب ناشر در ارتباط با فروش اوراقی که قرار است عرضه شود، شامل هزینه­های قانونی، مهندسی، گواهینامه، تأییدیه و غیره.

19.           خالص عایدی حاصل از هرگونه اوراقی که توسط ناشر طی دو سال قبل از تکمیل سند ثبت منتشر شده است، قیمت عرضه و  نام پذیره­نویس­های اصلی آن اوراق.

20.          مقادیر پرداخت شده یا مقرر پرداخت، طی دو سال قبل از تکمیل سند ثبت، به هر بانی عرضه و ملاحظات مربوط به هر پرداخت.

21.           هویت و خصوصیات ویژه تمامی اعضای هیئت‌مدیره، مدیرعامل و هر سهامدار دارای مالکیت 10 درصد یا بیشتر سهام ناشر، طی دو سال قبل از تکمیل سند ثبت.

22.           نام و آدرس مشاور ناشر درخصوص امور حقوقی انتشار.

23.           تاریخ، طرفین و اثرات عمومی، با بیان دقیق هر قرارداد مهم، خارج از حوزه اصلی کسب­وکار، که تا تاریخ ارائه مدارک ثبت اجرا شده یا بخشی از آن بعد از تاریخ مزبور به اجرا درخواهد آمد و یا قراردادی که فاصله تاریخ عقد آن قرارداد و تاریخ ارائه مدارک به کمیسیون بیش از دو سال نباشد. تمامی قراردادهای مدیریت جهت پاداش­های خاص یا توافقات مشارکت در سود، و هر حق انحصاری یا قرادادهای مربوط به این حقوق، و هر قرارداد با شرکت‌های عام­المنفعه.

24.           ترازنامه ناشر تا تاریخ حداکثر بیش از 9 ماه قبل از تکمیل سند ثبت که نشان­دهند? تمام دارایی­های ناشر، ماهیت و هزینه­های مربوطه، با جزئیاتی که کمیسیون تعیین می­کند، شامل تمامی وام­های بالای 20 هزار دلار برای هر مدیر، عضو هیئت‌مدیره، سهامدار یا شخصی که مستقیم یا غیر مستقیم کنترل کننده یا کنترل شونده توسط ناشر است. اگر چنین ترازنامه­ای توسط یک حسابرس مستقل تأیید نگردد، علاوه­بر اینکه اطلاعات ترازنامه باید تحت الزامات کمیسیون تهیه و ارسال گردد، ترازنامه باید به تأیید حسابرس مستقل برسد.

25.           صورت­حساب سود و زیان ناشر نشان­دهند? سود و درآمد، ماهیت و منابع مربوطه و هزینه­ها طبق جزئیاتی که کمیسیون خواستار است.

26.           درصورتی­که عایدات یا بخشی از عایدات ناشی از اوراق دردست انتشار به­طور مستقیم یا غیر مستقیم برای خرید یک کسب­وکار به­کار گرفته­ شود، صورت­حساب سود و زیان کسب­وکار مزبور با تأیید حسابرس مستقل، برای سه سال مالی اخیر همراه با ترازنامه کسب­وکار مزبور

27.          یک نسخه کپی از هرنوع توافق­نامه یا توافق­نامه­های منعقد شده با هر پذیره­نویس.

28.          یک نسخه کپی از نظر یا نظرات مشاوران در خصوص امور حقوقی عرضه.

29.          یک نسخه کپی از قراردادهای یادشده در بند 23.

30.           یک نسخه کپی از اساسنامه شرکت، همراه با تمامی اصلاحیه و تبصره­ها ، درصورتی­که ناشر شرکت سهامی‌باشد.

31.          یک نسخه کپی از توافق­نامه­ها یا قراردادهای مرتبط با اوراق بهادار شامل هر نوع سهام، اوراق قرضه یا سایر اوراق منتشره یا در دست انتشار.

 

2-2-2-6-2-  امید نامه

امیدنامه باید شامل اطلاعات بیانیه ثبت باشد لکن لازم نیست اطلاعات بندهای 27 تا 31 را در برگیرد. لیکن در این خصوص توجه به موارد ذیل ضروری است:

·        هرگاه امیدنامه پس از 9 ماه پس از تاریخ مؤثر شدن بیانیه ثبت استفاده می‌شود، اطلاعات آن نباید به دوره‌ای قبل از 16 ماه از زمان این استفاده برگردد.

·         ممکن است از هر امید نامه‌ای، اطلاعاتی که کمیسیون تشخیص می‌دهد برای منافع عمومی یا محافظت از سرمایه‌گذاران لازم نیست، حذف شود.

·        هر امید نامه‌ باید شامل اطلاعات دیگری باشد که کمیسیون بواسطه مقررات برای منافع عمومی یا محافظت از سرمایه‌گذاران، الزام می‌نماید.

·        کمیسیون اختیار دارد که براساس ماهیت یا شرایط اوراق بهادار، ناشر و... امیدنامه‌ها را طبقه‌بندی نماید و برای هر طبقه، قالب و محتوایی که برای مصالح عمومی و محافظت سرمایه‌گذاران مناسب می‌داند، تجویز نماید.

·        اطلاعاتی که بر مبنای موارد فوق در امیدنامه قرار می‌گیرد باید بطور مشخص در امیدنامه بیان شده و با حروف بزرگتری تایپ شود.

 

2-2-2-6-3-                 نحو? اثربخشی

نکات و مسائل مطرح در موثر شدن بیانیه ثبت بدین ترتیب می‌باشد:

·        مگر در مواردی که ذکر می‌شود، تاریخ مؤثر شدن بیانیه ثبت باید 20 روز بعد از فایل مدارک یا تاریخ زودتری که کمیسیون تعیین می‌کند باشد. اگر هر اصلاحی در بیانیه، قبل از این‌که بیانیه مؤثر شود، فایل شود، تاریخ این اصلاح به‌عنوان تاریخ فایل بیانیه فرض می‌شود مگر این‌که این اصلاح با موافقت و رضایت کمیسیون قبل از تاریخ مؤثر شدن بیانیه ثبت باشد یا این‌که پیرو دستور کمیسیون صورت گرفته باشد که در این حالت‌ها این اصلاح به‌عنوان جزئی از بیانیه ثبت در نظر گرفته می‌شود (تاریخ فایل همان تاریخ اولیه خواهد بود).

·         اگر برای کمیسیون آشکار شود که بیانیه ثبت در ظاهر خود، در جنبه‌های مهم و اساسی، ناقص یا غیر دقیق می‌باشد، کمیسیون ممکن است قبل از تاریخ مؤثر شدن، دستوری صادر نماید مبنی بر عدم اجازه مؤثرشدن بیانیه تا زمانی که بر مبنای این دستور، اصلاح شود. لازم به ذکر است که این دستور باید در کمتر از ده روز ازتاریخ فایل، صادر شود.

·        اگر اصلاحی که پس از تاریخ مؤثر شدن فایل می‌شود، از نظر کمیسیون از جنبه‌های با اهمیت، ناقص یا غیر دقیق نباشد، باید در تاریخی که کمیسیون با ملاحظه منافع عمومی و محافظت از سرمایه‌گذاران، تعیین می‌کند، مؤثر شود.

·        اگر برای کمیسیون در هر زمانی آشکار شود که بیانیه ثبت شامل یکل اظهار غلط در یک مورد اساسی است یا مطلب با اهمیتی را بیان نکرده است کمیسیون ممکن است دستور توقف صادر کند تا مؤثر بودن بیانیه ثبت را معلق نماید. هرگاه این بیانیه بر مبنای دستور توقف صادره، اصلاح شود، کمیسیون باید اظهار نماید که دستور توقف دیگر اثری ندارد.

·         کمیسیون می‌تواند در هر موردی بازرسی و رسیدگی نماید که آیا یک دستور توقف لازم است صادر شود یا خیر. در جهت این بازرسی، کمیسیون یا هر کارمند یا کارمندان تعیین‌شده بوسیلة آن باید به هر مدارک، دفاتر یا اسنادی دسترسی داشته باشند یا این که پیمان‌ها و اسناد را نظارت نمایند یا در موردی که به بازرسی مربوط می‌شود، ناشر یا پذیره‌نویس یا هر شخص دیگری را بازرسی نمایند. یا ممکن است با صلاحدید خود درخواست نماید که ترازنامه (که دارایی‌ها و بدهی‌ها و تعهدات ناشر را نشان می‌دهد) یا صورت سود و زیان آن یا هر دو تهیه شود و توسط یک حسابدار رسمی مورد تأیید کمیسیون، تأیید شود. اگر ناشر یا پذیره نویس همکاری نکند یا مانع از این رسیدگی‌ها و بازرسی شود، این خود زمینه مناسبی برای صدور دستور توقف خواهد بود.

·        هر آگهی یا اطلاعی که بر مبنای این بخش لازم است باید به ناشر و آدرسی که در بیانیه ثبت درج شده است فرستاده شود.

 

2-2-2-7- مقررات و دستورالعمل‌ها

2-2-2-7-1- مقررات c

این مقررات مربوط به بخشی از آیین­نامه­های قانون 1933 بوده که دستورالعمل­های اجرایی مرتبط با ثبت را ارائه می­کند. این آیین­نامه­ها مشتمل بر 98 دستورالعمل بوده و به­صورت جزیی روی شکل، نحو? نگارش، محتویات، نحو? اثر بخشی، نحو? پاسخ­گویی، نحو? برخورد با ناشر و غیره اشاره دارد. به­دلیل تفصیل بیشتر این دستورالعمل­ها و مصداق نداشتن برخی موارد، کلیاتی از این مقررات مورد توجه قرار گرفت.

 

2-2-2-7-2-             مقررات M

این مقررات برای جلوگیری از هرگونه اعمال فریبکارانه[46] و دستکاری قیمت[47] و جهت نظارت بر فعالیت مشارکت کنندگان در فرایند عرضه اولیه عمومی تهیه‌شده است. مقررات یادشده مشتمل بر 6 دستورالعمل می­باشد (از دستورالعمل 100 تا دستورالعمل 105):

دستورالعمل 100 : تعریف اصطلاحات[48]

این بخش از مقررات به تعریف اصطلاحات استفاده شده در مقررات می‌پردازد که تعدادی از موارد قابل استفاده، ترجمه و در بخش تعاریف و اصطلاحات آورده شده است.

 

دستورالعمل 101 : فعالیت‌های شرکت‌کنندگان در توزیع

الف) فعالیت‌های غیرقانونی

در ارتباط با توزیع اوراق بهادار، شخصی که در توزیع مشارکت دارد یا شخص وابسته این شخص، غیرقانونی است که مستقیم یا غیرمستقیم پیشنهاد قیمت دهد یا خرید نماید یا در جهت وادار کردن شخص دیگر به پیشنهاد یا خرید اوراق بهادار در طی دورة محدود شده، تلاش نماید.

ب) فعالیت مستثنی شده

فعالیت‌های زیر نباید توسط پاراگراف الف از این بخش محدود شود:

1.    تحقیق

2.    معاملات در ارتباط با بخش‌های خاص دیگر

3.    معاملات خرد[49]

4.    Exercises of کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکاurities

5.    Unsolicited transactions

6.    معاملات سبد سهام (سبدی از 20 یا بیشتر از 20 سهم)

7.    De minimis transactions

8.    معاملات در ارتباط با توزیع

 (معاملات بین شرکت‌کنندگان در توزیع که در ارتباط با توزیع و خرید اوراق بهادار از یک ناشر است که در بورس اوراق بهادار یا در جریان سیستم تسهیم بین معامله‌گران یا شبکه ارتباطات الکترونیکی، اجرایی نمی‌شود.)

9.    عرضه‌هایی برای فروش یا درخواست عرضه‌هایی برای خرید.

10.                                                                                                                                                                                                                                                  معاملات اوراق بهادار مقرر در قانون 144

 

پ) اوراق بهادار مستثنی شده

شرایط این بخش در اوراق بهادار زیر کاربرد ندارد:

1.    اوراق بهاداری که به‌طور فعال معامله می‌شوند.

2.    اوراق بدهی غیرقابل تبدیل، اوراق سهام ممتاز غیرقابل تبدیل که حداقل توسط یک سازمان رتبه‌بندی بین‌المللی، رتبه‌بندی می‌شود.

3.    اوراق بهادار معاف

4.    اوراق بهاداری که توسط شرکت سرمایه‌گذاری باز[50] صادر شده است.

 

ت) اختیار استثناسازی برای کمیسیون

کمیسیون ممکن است به‌صورت غیرمشروط یا تحت شرایط معین، استثنائاتی را از شرایط این بخش برای معاملات یا دسته‌ای از معاملات یا اوراق بهادار یا دسته‌ای از اوراق بهادار در نظر بگیرد.

 

دستورالعمل 102: فعالیت­های ناشر و دارندگان اوراق در حال فروش

این دستورالعمل، به­مثابه دستورالعمل 101 اعمال مرتبط با اشخاص خاصی را در خصوص عرضه، قانون­مند کرده و سعی دارد بر فعالیت­های آنها نظارت داشته باشد.

 

دستورالعمل 103: بازارگردانی تابع (منفعل) در نزدک

این دستورالعمل نیز، به­مثابه دستورالعمل 101 اعمال مرتبط با اشخاص خاصی را در خصوص عرضه، قانون­مند کرده و سعی دارد بر فعالیت­های آنها نظارت داشته باشد.

 

دستورالعمل 104: تثبیت قیمت و سایر فعالیت­های مرتبط با عرضه

تثبیت قیمت اوراق بهادار تازه انتشار یافته توسط سندیکای موسسات تأمین سرمایه برای آرام کردن بازار اوراق بهادار در زمان عرضه عمومی آنها صورت می­گیرد.

 

دستورالعمل 105: فروش استقراضی در ارتباط با عرضه عمومی

فروش استقراضی[51]: فروش نوعی اوراق بهادار به­وسیله کسی که چنین اوراقی را ندارد. فروش استقراضی باعث می­شود که فروشنده از کاهش قیمت این اوراق در آینده سود ببرد.

 

3- بازار اولیه در مالزی

3-1-  موارد خارج از شمول ثبت:

 

پیشنهاد پذیره‌نویسی یا خرید یا دعوت از عموم به منظور پذیره‌نویسی یا خرید اوراق بهادار در موارد زیر خارج از شمول این قانون محسوب می‌گردد.

1- مواردی که شخص وزیر به پیشنهاد کمیسیون و بنا به صلاحدید خود از ثبت مستثنی می‌کند.

2- مواردی که اوراق بهاداری برای عرضه به یک فرد خاص و یا دسته‌ای از افراد مشخص منتشر شود (عرضة خصوصی).

3- مواردی که اوراق بهادار منتشره براساس قانون از ثبت نزد کمیسیون مستثنی شده باشد (اوراق بهادار خاص).

3-2-  الزامات مرتبط با ثبت امیدنامه‌های مربوط به اوراق بهادار:

 

1- هیچ شخصی حق ندارد اقدام به انتشار اوراق بهادار نماید یا پیشنهاد به پذیره‌نویسی یا خرید اوراق بهادار بدهد یا دعوت کند دیگران را به پذیره‌نویسی و خرید اوراق بهادار مگر این‌که در بدو امر اعلامیه پذیره‌نویسی مرتبط با اوراق بهادار را نزد کمیسون به ثبت برساند.

2- اعلامیه پذیره‌نویسی باید با مفاد قانون اوراق بهادار همخوانی داشته باشد و ناقض هیچ‌یک از مواد آن نباشد.

3- فرم درخواست انتشار اوراق بهادار نباید منتشر یا توزیع شود مگر این‌که فرم درخواست مزبور به همراه یک نسخه از کپی اعلامیه پذیره‌نویسی ثبت شده نزد سازمان منتشر گردد.

4- مادامی‌که اعلامیه پذیره‌نویسی شرکت نزد سازمان ثبت نشده است و مجوز عرضة عمومی اوراق بهادار صادر نشده است، هیچ شخصی حق ندارد اقدام به انتشار، توزیع و صدور هرگونه فرم در رابطه با درخواست پذیره‌نویسی اوراق بهادار نماید.

5- برای متخلفین از این مقررات مجازات حبس تا سقف 10 سال یا جریمة نقدی تا سقف 000ر000ر10 رینگیت در نظر گرفته شده است.

 

3-2-1- ثبت امیدنامه نزد کمیسیون:

 

درخواست ثبت امیدنامه در شرایط زیر از سوی سازمان رد می‌گردد:

1- در صورتی‌که کمیسیون معتقد باشد که امیدنامه با مفاد قانون اوراق بهادار مطابقت ندارد.

2- اگر کمیسیون اعتقاد داشته باشد که انتشار یا پیشنهاد پذیره‌نویسی و خرید یا دعوت به پذیره‌نویسی و خرید اوراق بهاداری که اعلامیه پذیره‌نویسی مرتبط با آن ارائه شده است، با مفاد قانون همخوانی ندارد.

3- در صورتی‌که نظر کمیسیون این باشد که امیدنامه حاوی یک سری مطالب یا اطلاعات غلط یا گمراه‌کننده است یا یک سری مطالب مهمی در اعلامیه پذیره‌نویسی حذف شده است.

4- انتشار اوراق بهادار یا پیشنهاد برای پذیره‌نویسی یا خرید اوراق بهادار یا دعوت به پذیره‌نویسی و خرید اوراق بهادار در رابطه با امیدنامه مرتبط با آن مستلزم تأیید کمیسیون است و تا زمانی که این تأییدیه داده نشده باشد، ناشر اجازة‌ عرضة‌ اوراق بهادار را نخواهد داشت.

5- در رابطه با امیدنامة صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با سرمایه ثابت یا امیدنامه شرکت‌های سرمایه‌گذاری در صورتی‌که اعلامیه پذیره‌نویسی با هر یک از شرایط شرکت، مدیر صندوق یا امین مطابقت نداشته باشد، اعلامیه پذیره‌نویسی به ثبت نخواهد رسید.

6-  اگر کمیسیون اعتقاد داشته باشد که ناشر اوراق بهادار، مفاد قانون اوراق بهادار یا قانون شرکت‌های 1965 را نقض کرده است و صلاحیت لازم را دارا نمی‌باشد در رابطه با انتشار اوراق بهادار یا پیشنهاد برای پذیره‌نویسی و خرید اوراق بهادار و دعوت به پذیره‌نویسی یا خرید اوراق، اعلامیه پذیره‌نویسی به ثبت نخواهد رسید.

 

اطلاعات و مدارکی که باید به همراه امیدنامه به کمیسیون ارسال شود تا امیدنامه به ثبت برسد:

 

1- درخواست کتبی برای ثبت اوراق بهادار

2- کپی برابر با اصل تمام توافق نامه‌هایی که با اشخاصی که نام آنها در اعلامیه پذیره‌نویسی ذکر شده تنظیم گردیده است.

3- کپی برابر اصل تمام قراردادهایی که در اعلامیه پذیره‌نویسی به آنها اشاره شده است.

4- تمام اطلاعات و مدارکی که ممکن است توسط کمیسیون درخواست شود.

 

محتوای امیدنامه – برخی نکات استخراج شده از قوانین و مقررات کشور مالزی

 

1- امیدنامه باید تاریخ داشته باشد و این تاریخ به‌عنوان تاریخ انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی محسوب می‌شود.

2- در امیدنامه باید قید شود که اعلامیه پذیره‌نویسی در کمیسیون به ثبت رسیده است.

3- در مورد انتشار اوراق بهادار غیر از گواهی مشاع صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سرمایة ثابت نسخه‌ای از اعلامیه پذیره‌نویسی به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه می‌شود. اما در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسخه‌ای از اعلامیه پذیره‌نویسی به کمیسیون ارائه می‌شود.

4- ثبت امیدنامه نزد کمیسیون به معنای تأیید مفاد آن نیست و به این معنا نیست که کمیسیون این اوراق بهادار را توصیه می‌کند یا مسئولیت صحت و درستی آنها را برعهده می‌گیرد.

5- در امیدنامه باید قید شود که پس از تاریخ معین شده توسط کمیسیون هیچگونه‌ اوراقی واگذار یا منتشر نخواهد شد. (تعیین مدت زمانی برای عرضة عمومی اوراق بهادار توسط ناشر از جانب کمیسیون)

6- اگر در متن امیدنامه عبارت یا نقطه‌نظر کارشناس وجود دارد باید مشخص شود که این نقطه‌نظر یا عبارت آیا عیناً از نظر کارشناس و گزارش کارشناس گرفته شده است، یا این‌که از نظر کارشناس طرح شده این‌گونه استنباط شده است. همچنین تاریخی که کارشناس نظر خود را درخصوص مطلبی که در امیدنامه آمده است باید قید شود و مشخص شود که آیا نظر کارشناس به‌منظور درج در امیدنامه آمده است یا هدف چیز دیگری بوده است.

7- در امیدنامه باید تمامی اطلاعات، موضوعات یا گزارش‌هایی که ممکن است توسط کمیسیون تعیین شود قید گردد.

8- در امیدنامه نباید نام شخصی که نظری راجع به موضوع داده و نظر وی ضمیمة اعلامیه پذیره‌نویسی است یا این‌که نظریة ضمیمه اعلامیه پذیره‌نویسی برپایة گفته‌های اوست قید شود.

 

3-2-2-   برخی نکات در ارتباط با محتوای امیدنامه

 

1- در امیدنامه باید تمامی اطلاعات، موضوعات یا گزارش‌های تعیین شده توسط کمیسیون قید شود.

2- کمیسیون باید ترتیبی دهد که شکل و محتوی امیدنامه برای متقاضی مشخص باشد یعنی از پیش تعیین شده باشد.

3- کمیسیون می‌تواند طی حکمی شخص متقاضی را بنا به صلاحدید خود از برخی الزام‌های این قانون راجع به شکل و محتوای اعلامیه پذیره‌نویسی معاف کند. برای اعمال این نوع معافیت کمیسیون باید اطمینان پیدا کند که منافع سرمایه‌گذاران به خطر نمی‌افتد، به عبارت دیگر کمیسیون باید اطمینان پیدا کند که سرمایه‌گذاران کاملاً از ریسک‌های موجود آگاه هستند، یا کمیسیون در مواردی تشخیص دهد رعایت الزامات این قانون در رابطه با محتوای اعلامیه پذیره‌نویسی فشار نامعقولی را به ناشر تحمیل می‌کند. اعلامیه پذیره‌نویسی‌ای که با برخی معافیت‌های کمیسیون درخصوص شکل و محتوای آن منتشر شده است کاملاً مطابق با مفاد این قانون تلقی می‌شود (قانون کمیسیون اوراق بهادار)

3-2-3-   موارد افشای عمومی در امیدنامه:

 

برای تعیین این موضوع که آیا امیدنامه حاوی مطالب یا اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده هست یا خیر یا مطالب مهمی از آن حذف شده است یا خیر باید به این نکته توجه شود که آیا امیدنامه حاوی همة اطلاعات مورد نیاز سرمایه‌گذاران یا مشاوران حرفه‌ای آن‌ها برای ارزیابی موارد زیر هست یا خیر:

-        دارایی‌ها، بدهی‌ها، وضعیت مالی، سود و زیان و انتظارات ناشر

-        حقوق منظم به اوراق بهادار (حقوقی که به دنبال تملک اوراق بهادار برای دارندة آن ایجاد می‌شود)

-        امتیازها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری اطلاعاتی که سرمایه‌گذاران و یا مشاورین حرفه‌ای آن‌ها به‌طور معقول انتظار دارند در امیدنامه قید شده باشد اطلاعاتی است که باید در اعلامیه پذیره‌نویسی برای هر یک از افراد زیر مشخص باشد:

-        شخصی که در زمان انتشار یکی از مدیران شرکت ناشر بوده  است.

-        شخصی که به هر دلیل نام او در امیدنامه با عنوان مدیر قید شده است یا این‌که قرار است مدیر شود.

-        حامی ناشر

-        مشاور ناشر در امر انتشار و پذیره‌نویسی اوراق بهادار یا ارائه برای پذیر‌ه‌نویسی یا خرید اوراق بهادار یا در امر دعوت از عموم برای خرید اوراق بهادار

-        شخصی که نظر او راجع به اوراق بهادار در امیدنامه قید شده است یا موافقت خود او یا این‌که برخی از محتویات اعلامیه پذیره‌نویسی براساس نقطه‌نظرات وی شکل گرفته است.

-        شخصی که نام او با موافقت خود او با عنوان کارگزار یا پذیره‌نویس در امر عرضة عمومی اوراق بهادار قید شده است.

-        شخصی که نام او با موافقت خود او به‌عنوان حسابرس یا مسئول امور بانکی یا وکیل قید شده است.

-        شخصی که نام او با موافقت خود او به عنوان مشاور یا کارشناس یا همکار در هر زمینه‌ای غیر از موارد یادشده قید شده است.

-        [ذکر عبارت«با موافقت خود او» بسیار حائز اهمیت است]

نکتة مهم: افراد یاد شده فوق‌الذکر باید نسبت به اطلاعات مندرج در امیدنامه کاملاً مطلع باشند و محتویات اعلامیه پذیره‌نویسی برای این افراد کاملاً قابل فهم باشد و چنان‌چه در مواردی از این افراد سؤال شود باید بتوانند پاسخ‌گو باشند.

 اطلاعات مندرج در اعلامیه پذیره‌نویسی باید برای اشخاص فوق‌الذکر در شرایط معقول قابل استفسار (پیگیری و تحقیق) باشد.

در مورد اطلاعات مندرج در امیدنامه باید به نکات زیر توجه کرد:

 

الف- نوع و ماهیت:

-        اوراق بهادار

-        فعالیت (کسب و کار) ناشر اوراق

ب- اشخاصی که احتمالاً خواهان خرید این نوع اوراق بهادار می‌باشند.

پ- در رابطه با مندرجات امیدنامه به این نکته توجه داشت که یک‌سری امور معینی به‌طور معقول انتظار می‌رود که برای مشاوران حرفه‌ای سرمایه‌گذاری شناخته شده باشد. مواردی که سرمایه‌گذاران انتظار دارند تا مشاورین درخصوص آ‌ن‌ها مشورت لازم را به آن‌ها بدهند.

ت- باید به این نکته توجه شود که محتویات امیدنامه به‌گونه‌ای باشد که افرادی که اوراق بهادار برای آن‌ها عرضه می‌شود یا دعوت به پذیره‌نویسی اوراق بهادار می‌شوند، اگر در میان آن‌ها اشخاصی وجود دارد که قبلاً دارندة این اوراق بهادار بوده‌اند و بنا به دلایلی به یک‌سری از اطلاعات مرتبط با این اوراق بهادار از قبل دسترسی داشته‌اند، این اطلاعات نیز در متن اعلامیه پذیره‌نویسی قید شود تا همگان به‌طور مساوی دسترسی به اطلاعات مرتبط با اوراق داشته باشند.

3-3-        ثبت اعلامیه پذیره‌نویسی مختصر برای انتشار حق‌تقدم

افزایش سرمایه با سلب حق‌تقدم از سهامداران فعلی نیازمند ثبت یک اعلامیه پذیره‌نویسی مختصر نزد کمیسیون است که مطالب این نوع اعلامیه پذیره‌نویسی را کمیسیون باید معین کند.

 4- بازار اولیه در ترکیه

1-4- الزامات و ضوابط کلی:

روش‌های عرضة‌ عمومی و الزامات افشاء شرکت‌های سهامی‌عام، توسط شورای بورس تنظیم می‌شود. دو روش برای عرضة‌ عمومی سهام وجود دارد: اولین روش عبارتست از فروش سهام موجود به عموم و دیگری اجرای افزایش سرمایه و فروش سهام با سلب حق‌تقدم. برای اینکه سهام شرکت به عموم عرضه شود، باید توسط شورای بورس ثبت شود.

الزامات اولیه مربوط به عرضة‌ عمومی سهام به شرح زیر است:

-        اگر عرضة‌ عمومی مربوط به نوع خاصی از سهام باشد، ارزش این سهام و به عبارت دیگر سرمایة‌ شرکت باید بطور کامل پرداخت شده باشد.

-        میزان سهام شناور آزاد حداقل باید:

§        25 درصد باشد، اگر سرمایة‌‌ شرکت 10 میلیون لیره یا کمتر باشد.

§        15 درصد باشد، اگر سرمایة‌ شرکت بین 10 تا 50 میلیون لیره باشد.

§        5 درصد باشد، اگر سرمایة‌‌ شرکت بیش از 50 میلیون لیره باشد.

-       هیچ‌گونه محدودیتی (مانند وثیقه یا در رهن بودن) برای گردش سهام وجود نداشته باشد و یا هیچ‌گونه محدودیتی برای استفاده از حق رأی سهامدار وجود نداشته باشد.

-        سهام باید مطابق با قوانینی که شورای بورس تعیین نموده است باشد. فروش سهام به سرمایه‌گذاران باید مطابق با ابلاغیة‌ «اصول مربوط به روش‌های فروش ابزارهای بازار سرمایه از طریق عرضة‌ عمومی» صورت گیرد. براساس این ابلاغیه، دو روش باید مورد استفاده قرار گیرد. "روشbuilding  Book " و "فروش در بازار اوراق بهادار" . در روشbuilding  Book تقاضای سرمایه‌گذاران برای سهام عرضه شده براساس قیمت ثابت یا قیمت تقاضا جمع‌آوری می‌شود. در ابلاغیة‌ مزبور چارچوب این روش‌ها و اصول توزیع تعیین شده است. در روش دیگر، سهام در بورس استانبول و در چارچوبی که مقررات بورس استانبول تعیین نموده است به عموم عرضه می‌شود.

-        سهامی که به عموم عرضه می‌شود باید تماماً به‌صورت نقد پرداخت شود. شورای بورس از مؤسسان، سهامداران و یا نهادهای واسطه‌ای تضمین دریافت می‌کند که سهامی که طی دورة‌ عرضه به فروش نرسیده است را خریداری نماید.

2-4- ثبت در شورای بورس

اطلاعات و مستنداتی که توسط شورای بورس تعیین شده است، ضمیمة فرم درخواست ثبت می‌شود. مهمترین اطلاعات مربوط به عرضة‌ عمومی "امیدنامه" است چرا که اطلاعاتی باید برای عرضة‌ عمومی منتشر و افشاء شود در امیدنامه گنجانده شده است. بررسی درخواست ثبت باید حداکثر طی 30 روز توسط شورای بورس انجام شود. زمان تکمیل اطلاعات در این دورة‌ 30 روزه محسوب نمی‌شود.

شورای بورس در ارزیابی درخواست‌ها این موضوع را مورد توجه قرار می‌دهد که آیا امیدنامه و بخشنامه (Circular) حاوی کلیة اطلاعاتی که قوانین حاکم بر عرضة‌ عمومی الزامی نموده‌‌اند می‌باشد یا خیر، ضمن این‌که باید در چارچوب افشاء عمومی ارائه شده باشد. براساس نتایج ارزیابی، اگر توضیحات کافی نباشد و حقایق را منعکس ننماید و منجر به گمراه شدن عموم شود، شورای بورس با ارائة‌ گزارش توجیهی، مانع ثبت سهام مزبور می‌شود و در غیر این‌صورت سهام در شورای بورس ثبت می‌شود.

3-4- فروش به سرمایه‌گذاران

پس از ثبت سهام توسط شورای بورس، امیدنامه باید در دفتر ثبت اسناد معاملات ثبت شود و طی 15 روز پس از ثبت در شورای بورس در روزنامة‌ رسمی دفتر ثبت اسناد منتشر شود. عموم بوسیلة‌‌ یک بخشنامه به خرید سهام دعوت می‌شوند. بخشنامه به سرمایه‌گذاران باید طی 15روز پس از ثبت امیدنامه منتشر شود.

تعهد پذیره‌نویسی و تعهدات نهادهای واسطه‌ای

نهادهای واسطه‌گری متعهد هستند که فروش سهام را مطابق با شرایطی که در امیدنامه مشخص شده است اجرا نمایند. نهاد واسطه‌گری می‌تواند هر یک از روش‌های فروش قبلاً  توضیح داده شد را استفاده نمایند. برای عرضة‌ عمومی اولیه، براساس مقررات شورای بورس دربارة‌ فعالیت‌های واسطه‌ای و نهادهای واسطه‌ای، یک توافقنامه مشترک بین افرادیکه سهام را به‌فروش می‌رسانند و نهادهای واسطه‌ای امضاء می‌شود. براساس این توافقنامه، نهاد واسطه‌ای متعهد به پذیره‌نویسی بخشی از سهام، به قیمت فروش می‌گردد. میزان تعهد پذیره‌نویسی نهاد واسطه‌ای براساس مقررات موجود محاسبه می‌شود.

براساس مقررات مزبور، تعهدات پذیره‌نویسی نهادهای واسطه‌ای با توجه به میزان سرمایه و یا میزان سهام شناور آزاد متفاوت است. نهادهای واسطه‌ای نمی‌توانند تعهد پذیره‌نویسی عرضة عمومی سهامی که در پرتفوی خود دارند و یا مالک آن سهام به‌عنوان سهامدار هستند را بر عهده بگیرند، اما زمانیکه کنسرسیومی برای عرضة عمومی تشکیل می‌شود برمبنای بهترین تلاش (Best effort) می‌توانند در آن مشارکت نمایند.

نهادهای واسطه‌ای که در عرضة‌‌ عمومی سهام خدمات ارائه می‌دهند، ملزم هستند که فروش سهام را مطابق با مقرراتی که در امیدنامه قید شده و سایر قوانین مربوط انجام دهند.

4-4- هزینه‌های عرضة عمومی

 چهار هزینة‌‌ اصلی برای شرکت‌هایی که سهامشان عرضة‌ عمومی می‌شود وجود دارد:

1.  کارمزد پرداختی به شرکت‌های کارگزاری: شرکتی که سهام آن عرضة‌ عمومی می‌شود، کارمزد مشخصی را به شرکت کارگزاری در ازای خدمات واسطه‌ای پرداخت می‌نماید که مبلغ این کارمزد بستگی به اندازة‌ عرضة‌ عمومی و نوع خدمات ارائه شده دارد.

2. کارمزد پرداختی به شورای بورس : مبلغی که به شورای بورس به‌عنوان کارمزد ثبت پرداخت می‌شود معادل 2 درصد از کل ارزش عرضة عمومی می‌باشد. بعلاوه برمبنای مبلغ پرداختی به‌عنوان کارمزد ثبت، دو نوع مالیات متفاوت اخذ می‌شود که عبارتند از: سهم مشارکت در حق‌الزحمه آموزش و مالیات معاملة خصوصی. علاوه بر کارمزد ثبت در شورای بورس، یک نوع مالیات برمبنای مبلغ کارمزد ثبت به‌عنوان مالیات فعالیت مالی اخذ می‌شود. این مالیات معادل 50 درصد از کارمزد ثبت در شورای بورس یعنی 1/0 درصد از کل ارزش عرضة عمومی می‌باشد.

3. کارمزد پرداختی به بورس استانبول: شرکت‌هایی که در بورس معامله می‌شوند بسته به این‌که درکدامیک از بازارها معامله می‌شوند، می‌بایست کارمزد پذیرش و حق‌الثبت مربوطه را پرداخت‌ نمایند. کارمزد مزبور عمدتاً معادل 1/0 درصد از ارزش اسمی سرمایة‌ شرکت می‌باشد. علاوه بر آن دو نوع مالیات مختلف برمبنای مبلغ پرداختی به‌عنوان کارمزد پذیرش یا حق‌الثبت می‌بایست پرداخت شود که عبارتند از سهم مشارکت در هزینه‌های آموزشی و مالیات معاملة خصوصی. همچنین شرکت‌هایی که در بورس استانبول معامله می‌شوند به‌عنوان کارمزد (هزینه) تبلیغات برای اعلام و آگهی معامله و انتشار بخشنامه‌های شرکت‌ها در بولتن روزانه بورس، مبالغی را پرداخت می‌نمایند.

4. سایر هزینه‌ها: علاوه بر موارد فوق، شرکتی که سهام خود را برای عرضة‌ عمومی ارائه می‌کند باید هزینه‌های مربوط به حق‌الزحم? تهیه گزارش‌های حسابرسی، هزینه‌های مربوط به چاپ و انتشار سهام، هزینه‌های توسعه ملی، هزینه تبلیغات و سایر هزینه‌های مرتبط را مدنظر داشته‌باشد.

5-   فرآیند عرض? عمومی اولیه IPO در ترکیه

باتوجه به مطالب قبلی بطورکلی فرآیند عرض? عمومی اولیه از 4 مرحلة‌ اصلی تشکیل شده است:

1-5        تهیه و تنظیم (Preparation): شامل برگزاری جلسه جهت تعیین مشاوران ثالث و تنظیم یک برنامة‌ کاری مشخص، انتصاب مشاوران ثالث، تنظیم پیش‌نویس برنامة‌ کاری که شامل وظایف و زمان‌بندی برآوردی آن برای همة‌‌ بخش‌ها می‌باشد، تهیة‌ گزارش‌های حسابرسی، تهیة‌ مستندات مربوط به بازاریابی محلی، ارائة تقاضانامه‌ها (درخواست‌ها) به بورس استانبول و شورای بورس، تهیة‌ گزارش تحلیل‌گران

2-5        بازاریابی(Marketing): شامل ایجاد کنسرسیوم محلی، تهیة‌ مستندات و اطلاعات توسط مدیر ارشد (Lead manager) که بین اعضاء کنسرسیوم توزیع می‌شود، ارائة‌ گزارش تحلیل‌گران به اعضاء کنسرسیوم محلی، انتشار گزارش تحلیل‌گران و توزیع بین سرمایه‌گذاران نهادی خارجی، سازمان‌دهی نمایش سیار "Road shows" بین‌المللی (اختیاری)، تبلیغات محلی و تبلیغ در رسانه‌های عمومی

3-5        اجرا (ution): شامل ثبت تقاضا(Book building)، امضاء موافقتنامه‌های پذیره‌نویسی با کنسرسیوم محلی به موازات Book building بین‌المللی، نهایی کردن قیمت عرضه پس از بستن دفاتر (Book building) بین‌المللی، انتشار بخشنامه‌ای (Circular) که حاوی قیمت نهایی، برای اطلاع و آگاهی سرمایه‌گذاران محلی می‌باشد.

4-5    حمایت پس از IPO  (Post IPO Support): حمایت سهام در بازار ثانویه بسیار مهم و تعیین‌کننده است و موفقیت عرض? عمومی اولیه، به میزان زیادی به عملکرد در بازار ثانویه بستگی دارد. همچنین تحقیقات لازم باید صورت گیرد و نقدشوندگی سهام فراهم شود تا سرمایه‌گذاران کافی را جذب کند.

6-  عناصرساختاری IPO

  عناصر ساختاری IPO را می‌توان به‌شرح جدول صفح? بعد خلاصه کرد:

عناصر ساختاری IPO

Green shoe*: اختیاری است که براساس آن اجازه داده می‌شود که در صورت وجود تقاضا بیش از میزان تعیین‌شده برای پذیره‌نویسی، سهام اضافی به فروش برسد.

Lock-up**: یک قرارداد قانونی لازم‌الاجرا بین پذیره‌نویس و دارندگان اطلاعات نهانی (insider) است که به موجب آن افراد مزبور امکان فروش سهام خود را برای یک دور? زمانی مشخص نخواهند داشت.

 

7- ساختار تقسیم کاری IPO

1- مدیر ارشد: که مسئولیت هماهنگی کلی فرایند IPO را بر عهده دارد و ارتباط تنگاتنگی با مدیران شرکت و مشاوران ثالث دارد. وظایف مدیر ارشد به شرح زیر است:

·        تجزیه و تحلیل عملکرد مالی و فرآیندهای تجاری و عملیاتی شرکت

·        تعیین ساختار بهینة‌ IPO و هماهنگی کلی فرآیند IPO

·        تهیة‌ چشم‌اندازآتی وضعیت‌مالی شرکت باهمکاری مدیران‌شرکت برای توزیع بین سرمایه‌گذاران وانتشارعمومی

·        انتشار اطلاعات و گزارش تحلیل‌گر در مورد عرضه

·        تطبیق دادن (تکمیل) فرم درخواست شورای بورس و بازار سرمایة‌ استانبول با فرم کاری مقدماتی و تهی? مستندات قانونی مربوطه توسط مدیران و مشاوران حقوقی

·        سازماندهی فعالیت‌‌های مربوط به بازاریابی محلی و بین‌المللی شامل هماهنگی درخصوص:

-   موضوعات تبلیغاتی که توسط شرکت تبلیغاتی تهیه شده است.

-   نمایش Road show محلی (در صورت نیاز): نمایش "road shows"  به معنی ارائه دادن و اعلام وضعیت عملکرد شرکت، به خریداران بالقوه جهت ایجاد انگیزة‌ خرید و تقاضا برای سهام مزبور می‌باشد.

-   نمایش Road show بین‌المللی (در صورت نیاز)

·        ایجاد کنسرسیوم پذیره‌نویسی و هماهنگی‌‌های لازم

2- مشاور حقوقی: وظایف آن عبارت است از بررسی مسائل حقوقی مربوط به IPO، بازنگری در وضعیت حقوقی شرکت طبق الزامات شورای بورس برای شرکت‌های سهامی‌عام و کمک به مدیر ارشد در تهیة‌ پیش‌نویس مستندات عرضه

3- حسابرس: مسئولیت تهیة‌ صورت‌های مالی حسابرسی‌شده و تأیید اقلام مالی موجود در مستندات عرضه را برعهده دارد.

4- شرکت تبلیغاتی: تهیة‌ موضوعات تبلیغاتی مربوط به IPO و برنامه‌های رسانه‌های عمومی (سراسری)؛ طراحی و چاپ بروشور، پوستر و آگهی و انتشار بخشنامه‌ و امیدنامه‌های عرضه را بر عهده دارد.

5- شرکت روابط عمومی: مسئول هماهنگی جهت چاپ در روزنامه براساس استراتژی ارتباطاتی که توسط شرکت و مدیر ارشد ارائه می‌شود، مدیریت ارتباط همه‌جانبه‌ با رسانه‌ها و مطبوعات و سازماندهی برنامه‌های تبلیغاتی IPO می‌باشد.

5-قوانین جاری بازار اولیه اوراق بهادار در ایران

روی هم رفته قوانین و مقررات ایران در خصوص بازار اولیه و عرضه عمومی در قانون تجارت و قانون جدید بازار اوراق بهادار کشور مورد توجه قرار گرفته است که در این فصل مواد قانونی مربوطه در قانون تجارت پرداخته می‌شود.

1-5-  قانون تجارت

به‌طور کلی قانون تجارت به موضوع عرضه عمومی سهام در قالب سه فرآیند تاسیس و ثبت شرکت سهامی عام، افزایش سرمایه شرکت سهامی عام و تبدیل شرکت سهامی‌خاص به عام توجه کرده است که در ذیل به هر یک از آنها پرداخته شده‌است.

1-5-1- تاسیس و ثبت شرکت سهامی‌عام

در بخش 1 از مبحث اولِ فصل اول از باب سوم قانون تجارت، شرکت سهامی عام بدین صورت تعریف شده است: شرکت سهامی عام شرکتی است که مؤسسین آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌کنند. در مواد 6، 10، 11، 12 و 16 الی 19 قانون تجارت نیز به شرح فرآیند ثبت و عرضه عمومی سهام شرکت سهامی عام پرداخته شده است:

ماده 6 - برای تاسیس شرکت‌های سهامی عام مؤسسین باید اقلابیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهدکرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهدشده را در حسابی به‌نام شرکت در شرف تاسیس نزدیکی از بانک‌ها سپرده سپس اظهارنامه‌ای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت وطرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام که به امضاءکلیه مؤسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به دایره ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که دایره ثبت شرکت‌ها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.

تبصره - هرگاه قسمتی از تعهد مؤسسین به‌صورت غیرنقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب بازشده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم نمایند.

ماده 10 - مرجع ثبت شرکت‌ها پس از مطالعه اظهارنامه و ضمائم آن وتطبیق مندرجات آنها با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی راصادرخواهد نمود.

ماده 11 - اعلامیه پذیره‌نویسی بایدتوسط مؤسسین در جراید آگهی گردیده و نیز در بانکی که تعهد سهام نزدآن صورت می‌گیرد در معرض دید علاقمندان قرار داده شود.

ماده 12 - ظرف مهلتی که دراعلامیه پذیره‌نویسی معین شده است علاقمندان به بانک مراجعه و ورقه تعهد سهام را امضاء و مبلغی را که نقداً باید پرداخت شود تأدیه و رسید دریافت خواهندکرد.

ماده 16 - پس از گذشتن مهلتی که برای پذیره‌نویسی معین شده است و یا درصورتی که مدت تمدیدشده باشد بعد از انقضای مدت تمدیده‌شده مؤسسین حداکثر تا یکماه به تعهدات پذیره‌نویسان رسیدگی و پس ازاحراز اینکه تمام سرمایه شرکت صحیحاً تعهدگردیده و اقلاً سی و پنج درصد آن پرداخت شده‌است تعداد سهام هریک از تعهدکنندگانی را تعیین و اعلام و مجمع عمومی مؤسس را دعوت خواهندنمود.

ماده 17 - مجمع عمومی مؤسسین با رعایت مقررات این قانون تشکیل می‌شود و پس از رسیدگی احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم وشور درباره اساسنامه شرکت و تصویب آن اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت را انتخاب می‌کند. مدیران و بازرسان شرکت باید کتباً قبول سمت نمایند قبول سمت به خودی خود دلیل براین است که مدیر و بازرس باعلم به تکالیف و مسئولیت‌های سمت خود عهده دارآن گردیده انداز این تاریخ شرکت تشکیل شده محسوب می‌شود.

تبصره - هرگونه دعوت و اطلاعیه برای صاحبان سهام تا تشکیل مجمع عمومی سالانه باید در دو روزنامه کثیرالانتشار منتشر شود یکی ازاین دو روزنامه بوسیله مجمع عمومی مؤسس و روزنامه دیگر از طرف وزارت اطلاعات و جهانگردی تعیین می‌شود.

ماده 18 – اساسنامه‌ای که به تصویب مجمع عمومی مؤسس رسیده و ضمیمه صورت جلسه مجمع و اعلامیه قبولی مدیران و بازرسان جهت ثبت شرکت به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم خواهدشد.

ماده 19 - درصورتی که شرکت تا ششماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده 6 این قانون به ثبت نرسیده باشد به درخواست هریک از مؤسسین یا پذیره‌نویسان مرجع ثبت شرکت‌ها که اظهارنامه به آن تسلیم‌شده است گواهینامه‌ای حاکی از عدم ثبت شرکت صادر و به بانکی که تعهدسهام و تأدیه وجوه درآن به‌عمل آمده است ارسال میدارد تا مؤسسین و پذیره‌نویسان به بانک مراجعه و تعهدنامه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند. در این صورت هرگونه هزینه‌ای که برای تاسیس شرکت پرداخت یا تعهدشده باشد به‌عهده مؤسسین خواهد بود.

 

مواد 7، 8 و 9، مفاد مدارک مذکور در ماده 6  را که باید به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه شود (اظهارنامه، طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام) را بیان می‌کند:

1-5-1-1- اظهارنامه

ماده 7 - اظهارنامه مذکوردر ماده 6 باید با قید تاریخ به امضاءکلیه مؤسسین رسیده و موضوعات زیر مخصوصاً در آن ذکرشده باشد.

1-  نام شرکت.

2 - هویت کامل و اقامتگاه مؤسسین.

3 - موضوع شرکت.

4 - مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیرنقد آن به تفکیک.

5 – تعداد سهام با نام و بی نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات اینگونه سهام.

6 - میزان تعهد هریک از مؤسسین و مبلغی که پرداخت‌کرده‌اند با تعیین شمار? حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی درآن واریزشده است. در مورد آورده غیرنقد تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن بنحوی که بتوان ازکم وکیف آورده غیرنقد اطلاع حاصل نمود.

7 - مرکزاصلی شرکت.

8 - مدت شرکت.

1-5-1-2- طرح اساسنام? شرکت

ماده 8 - طرح اساسنامه باید با قید تاریخ به امضاء مؤسسین رسیده و مشتمل بر مطالب زیر باشد:

1 - نام شرکت.

2 - موضوع شرکت به‌طور صریح و منجز.

3 - مدت شرکت.

4 – مرکز اصلی شرکت و محل شعب آن اگر تأسیس شعبه مورد نظر باشد.

5 - مبلغ سرمایه شرکت وتعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک.

6 – تعداد سهام بی‌نام و با نام و مبلغ اسمی آنها و در صورتی که ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات اینگونه سهام.

7 - تعیین مبلغ پرداخت‌شده هر سهم و نحوه مطالبه بقیه مبلغ اسمی هر سهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه شودکه به‌ هرحال از پنج سال متجاوز نخواهد بود.

8 - نحوه انتقال سهام با نام .

9 - طریقه تبدیل سهام بانام به سهام بی نام و بالعکس.

10 – در صورت پیش‌بینی امکان صدور اوراق قرضه، ذکر شرایط و ترتیب آن.

11 - شرایط و ترتیب افزایش وکاهش سرمایه شرکت.

12 - مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی.

13 - مقررات راجع به حدنصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره آنها.

14 - طریقه شور و اخذرای اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات مجامع عمومی.

15 - تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت مأموریت آنها و نحوه تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفاء می‌کنند یا محجور یا معزول یابه جهات قانونی ممنوع می‌گردند.

16 - تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران.

17 – تعداد سهام تضمینی که مدیران بایدبه صندوق شرکت بسپارند.

18 - قیداینکه شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه انتخاب و مدت مأموریت بازرس.

19 - تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به مجمع عمومی سالانه.

20 - نحوه انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه امورآن.

21 - نحوه تغییر اساسنامه.

1-5-1-3- طرح اعلامی? پذیره‌نویسی

ماده 9 - طرح اعلامیه پذیره‌نویسی مذکوره در ماده 6باید مشتمل بر نکات زیر باشد.

1 - نام شرکت.

2 - موضوع شرکت و نوع فعالیت‌هایی که شرکت به منظور آن تشکیل می‌شود.

3 – مرکز اصلی شرکت و شعب آن در صورتی که تأسیس شعبه مورد نظر باشد.

4 - مدت شرکت.

5 - هویت کامل و اقامتگاه و شغل مؤسسین، درصورتی که تمام یا بعضی از مؤسسین در امور مربوط به موضوع شرکت یا امورمشابه با آن سوابق یا اطلاعات یا تجاربی داشته باشند ذکر آن به اختصار.

6 - مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک و تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیرنقد شرکت تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن به‌نحوی که بتوان از کم ‌و کیف سرمایه غیرنقد اطلاع حاصل نمود.

7 – در صورتیکه مؤسسین مزایایی برای خود در نظر گرفته‌اند تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا به تفصیل.

8 - تعیین مقداری از سرمایه که مؤسسین تعهدکرده و مبلغی که پرداخت کرده‌اند.

9 – ذکر هزینه‌هائی که مؤسسین تاآن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت ومطالعاتی که انجام گرفته است پرداخت کرده اند و برآورد هزینه‌های لازم تا شروع فعالیت‌های شرکت.

10 - درصورتیکه انجام موضوع شرکت قانونا مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد ذکر مشخصات اجازه‌نامه یا موافقت اصولی آن مراجع.

11 – ذکر حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره‌نویسی باید توسط پذیره‌نویس تعهدشود و تعیین مبلغی از آن که باید مقارن پذیره‌نویسی نقدا پرداخت گردد.

12 – ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد باید به آن حساب پرداخت شود و تعیین مهلتی که طی آن اشخاص ذیعلاقه می‌توانند برای پذیره‌نویسی و پرداخت مبلغی نقدی به بانک مراجعه کنند.

13 - تصریح به اینکه اظهارنامه مؤسسین به انضمام طرح اساسنامه برای مراجعه علاقمندان به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم شده است.

14 – ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار که هرگونه دعوت و اطلاعی? بعدی تا تشکیل مجمع عمومی مؤسس منحصراً در آن منتشرخواهدشد.

15 - چگونگی تخصیص سهام به پذیره‌نویسان.

 
1-5-1- 4- ورق? تعهد سهم

مواد 13 الی 15 اختصاص به ورقه تعهد سهم دارد:

ماده 13 - ورقه تعهد سهم باید مشتمل برنکات زیر باشد.

1 - نام و موضوع و مرکز اصلی در مدت شرکت.

2 - سرمایه شرکت.

3 - شماره و تاریخ اجازه انتشاراعلامیه پذیره‌نویسی و مرجع صدورآن.

4 – تعداد سهامی که مورد تعهد واقع می‌شود و مبلغی اسمی آن و همچنین مبلغی که از بابت نقداً در موقع پذیره‌نویسی باید پرداخت شود.

5 - نام بانک و شمار? حسابی که مبلغ لازم توسط پذیره‌نویسان بایدبه آن حساب پرداخت شود.

6 - هویت و نشانی کامل پذیره‌نویس.

7 - قید اینکه پذیره‌نویس متعهد است مبلغ پرداخت‌نشده سهام مورد تعهد را طبق مقررات اساسنامه شرکت پرداخت نماید.

 

ماده 14 - ورق? تعهد سهم در دو نسخه تنظیم و با قید تاریخ به امضاء پذیره‌نویس یا قائم‌مقام قانونی او رسیده نسخه اول نزد بانک نگاهداری و نسخ? دوم با قید رسید وجه و مهر و امضاء بانک به پذیره‌نویس تسلیم می‌شود:

تبصره - درصورتی که ورقه تعهد سهم را شخصی برای دیگری امضاء کند هویت و نشانی کامل وسمت امضاءکننده قید و مدرک سمت از اخذ و ضمیمه خواهدشد.

ماده 15 – امضاء ورقه تعهد سهم بخودی‌خود مستلزم قبول اساسنامه شرکت و تصمیمات مجامع عمومی صاحبان سهام می‌باشد.

1-5-2- افزایش سرمای? شرکت‌های سهامی‌عام

 

مواد قانونی مذکور ناظر به ثبت و عرضه عمومی سهام شرکت سهامی‌عام تازه تأسیس است و در بخش 8 و تحت عنوان تغییرات در سرمایه شرکت پس از شرح مراحل قانونی افزایش سرمایه به بیان فرآیند عرضه سهام جدید (حاصل از افزایش سرمایه شرکت سهامی‌عام) و مفاد طرح اعلامیه پذیره‌نویسی مربوطه می‌پردازد:

 

1-5-2-1- طرح اعلامیه پذیره‌نویسی

ماده 173 – شرکت‌های سهامی عام باید قبل ازعرضه کردن سهام جدید برای پذیره‌نویسی عمومی ابتداطرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید را به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم و رسید دریافت کنند.

ماده 174 - طرح اعلامیه پذیره‌نویسی مذکور در ماده 173 باید به امضای دارندگان امضای مجاز شرکت رسیده و مشتمل برنکات زیر باشد.

1 - نام و شماره ثبت شرکت.

2 - موضوع شرکت و نوع فعالیت‌های آن.

3 – مرکز اصلی شرکت و درصورتی که شرکت شعبی داشته‌باشد نشانی شعب آن.

4 - درصورتیکه شرکت برای مدت محدود تشکیل‌شده باشد تاریخ انقضاء مدت آن.

5 - مبلغ سرمایه شرکت قبل از افزایش سرمایه.

6 – اگر سهام ممتاز منتشرشده باشد تعداد و امتیازات آن.

7 - هویت کامل اعضاء هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت.

8 - شرایط حضور و حق‌رای صاحبان سهام در مجامع عمومی.

9 - مقررات اساسنامه راجع به تقسیم سود و تشکیل اندوخته و تقسیم دارائی.

10 - مبلغ و تعداد اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم که شرکت منتشرکرده است و مهلت و شرایط تبدیل اوراق قرضه به سهم.

11 - مبلغ بازپرداخت‌نشده انواع دیگر اوراق قرضه‌ای که شرکت منتشر کرده است و تضمینات مربوط به آن.

12 - مبلغ دیون شرکت و همچنین مبلغ دیون اشخاص ثالث که توسط شرکت تضمین شده است.

13 - مبلغ افزایش سرمایه.

14 – تعداد و نوع سهام جدیدی که صاحبان سهام با استفاده ازحق‌تقدم خود تعهدکرده‌اند.

15 - تاریخ شروع وخاتمه مهلت پذیره‌نویسی.

16 - مبلغ اسمی و نوع سهامی که باید تعهدشود و حسب مورد مبلغ اضافه ارزش سهم.

17 - حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره‌نویسی باید تعهدشود.

18 - نام بانک و مشخصات حساب سپرده‌ای که وجوه لازم باید در آن پرداخته شود.

19 – ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه‌ها و آگهی‌های شرکت در آن نشر می‌شود.  

ماده 175 - آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است باید ضمیمه طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم گردد و درصورتی که شرکت تا آن موقع ترازنامه و حساب سود و زیان تنظیم نکرده باشد این نکته باید در طرح اعلامی? پذیره‌نویسی قید شود.

ماده 176 - مرجع ثبت شرکت‌ها پس از وصول طرح اعلامی? پذیره‌نویسی و ضمائم آن و تطبیق مندرجات آنها با مقررات قانونی اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید را صادر خواهدنمود.

ماده 177 - اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید باید علاوه بر روزنام? کثیرالانتشاری که آگهی‌های شرکت در آن نشر می‌گردد اقلاً در دو روزنامه کثیرالانتشار دیگر آگهی شود و نیز در بانکی که تعهد سهام در نزد آن به‌عمل می‌آید در معرض دید علاقمندان قرارداده شود. دراعلامیه پذیره‌نویسی باید قیدشود که آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است در نزد مرجع ثبت شرکت‌ها و در مرکز شرکت برای مراجعه علاقمندان آماده است.

ماده 178 - خریداران ظرف مهلتی که در اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید معین شده است و نباید از دو ماه کمتر باشد به بانک مراجعه و ورقه تعهدسهام را امضاء کرده و مبلغی را که باید پرداخته‌شود تأییدیه و رسید دریافت خواهندکرد.

1-5-2-2- ورق? تعهد خرید سهم

 ماده 179 – پذیره‌نویسی سهام جدید به موجب ورقه تعهد خرید سهم که باید شامل نکات زیر باشد به‌عمل خواهدآمد.

1 - نام و موضوع و مرکز اصلی و شماره ثبت شرکت.

2 - سرمایه شرکت قبل ازافزایش سرمایه.

3 - مبلغ افزایش سرمایه.

4 - شماره و تاریخ اجازه انتشاراعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید و مرجع صدور آن.

5 – تعداد و نوع سهامی که مورد تعهد واقع می‌شود و مبلغ اسمی آن.

6 - نام بانک و شمار? حسابی که بهای سهم درآن پرداخته می‌شود.

7 - هویت و نشانی کامل پذیره‌نویس.

ماده 180 - مقررات مواد 14و15 این قانون در مورد تعهد خریدسهم جدید نیزحاکم است.

ماده 181 - پس از گذشتن مهلتی که برای پذیره‌نویسی معین شده است و در صورت تمدید بعد از انقضای مدت تمدیدشده هیئت‌مدیره حداکثر تا یکماه به تعهدات پذیره‌نویسان رسیدگی کرده و تعداد سهام هر یک از تعهدکنندگان را تعیین و اعلام و مراتب را جهت ثبت و آگهی به مرجع ثبت شرکت‌ها اطلاع خواهد داد.

   هرگاه پس ازرسیدگی به اوراق پذیره‌نویسی مقدار سهام خریداری‌شده بیش از میزان افزایش سرمایه باشد هیئت‌مدیره مکلف است ضمن تعیین تعداد سهام هر خریدار دستور استرداد وجه سهام اضافه خریداری‌شده را به بانک مربوط بدهد.

ماده 182 - هرگاه افزایش سرمایه شرکت تا نه ماه از تاریخ تسلیم طرح اعلامیه پذیره‌نویسی مذکور در ماده 174به مرجع ثبت شرکت‌ها به ثبت نرسد به درخواست هر یک از پذیره‌نویسان سهام جدید مرجع ثبت شرکت که طرح اعلامیه‌نویسی به آن تسلیم شده است گواهینامه‌ای حاکی از عدم ثبت افزایش سرمایه شرکت صادر و به بانکی که تعهد سهام و تأدیه وجوه درآن به‌عمل آمده است ارسال می‌دارد تا اشخاصی که سهام جدید را پذیره‌نویسی کرده‌اند به بانک مراجعه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند. در این صورت هرگونه هزینه‌ای که برای افزایش سرمایه شرکت پرداخت یا تعهدشده باشدبه عهده شرکت قرارمی گیرد.

ماده 184 - وجوهی که به حساب افزایش سرمایه تأیید می‌شود باید در حساب سپرده مخصوصی نگاهداری شود تأمین و توقیف و انتقال وجوه مزبور به حساب‌های شرکت ممکن نیست مگر پس از به ثبت رسیدن افزایش سرمایه شرکت.

 

1-5-3- تبدیل شرکت سهامی‌خاص به عام

 

در بخش 12 (مقررات مختلف مربوط به شرکت‌های سهامی) و طی مواد 278 الی 283 و نیز مواد 289 الی 296 به فرآیند و الزامات تبدیل شرکت سهامی‌خاص به عام (از طریق عرضه عمومی) می‌پردازد:

 

ماده 278 - شرکت سهامی‌خاص در صورتی می‌تواند به شرکت سهامی‌عام تبدیل شود که اولًا موضوع به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت سهامی‌خاص رسیده باشد ثانیاً سرمایه آن حداقل به میزانی باشد که برای شرکت‌های سهامی‌عام مقررشده است و یا شرکت سرمای? خود را به میزان مذکور افزایش دهد.

الثاد و سال تمام از تاریخ تأسیس وثبت شرکت گذشته ودوترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام رسیده باشد. رابعاً اساسنامه آن با رعایت مقررات این قانون در مورد شرکت‌های سهامی‌عام تنظیم یا اصلاح شده باشد.

ماده 279 - شرکت سهامی‌خاص باید ظرف یک‌ماه از تاریخی که مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام تبدیل شرکت را تصویب کرده است صورت جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده را به ضمیمه مدارک زیر به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم کند.

1 - اساسنامه که برای شرکت سهامی‌عام تنظیم‌شده و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده رسیده است.

2 – دو ترازنامه و حساب سود و زیان مذکور در ماده 278 که به تأیید حسابدار رسمی رسیده باشد.

3 - صورت دارائی شرکت در موقع تسلیم مدارک به مرجع ثبت شرکت‌ها که که متضمن تقویم کلیه اموال منقول و غیرمنقول شرکت بوده و به تأیید کارشناس رسمی وزارت دادگستری رسیده باشد.

4 - اعلامیه تبدیل شرکت که باید به امضاء دارندگان امضای مجاز شرکت رسیده و مشتمل برنکات زیر باشد.

الف - نام و شماره ثبت شرکت.

ب - موضوع شرکت و نوع فعالیت‌های آن.

ج – مرکز اصلی شرکت و در صورتی که شرکت شعبی داشته باشد نشانی شعب آن

د – در صورتی که شرکت برای مدت محدود تشکیل‌شده باشد تاریخ انقضای مدت آن.

ه - سرمایه شرکت و مبلغ پرداخت شده آن.

و – اگر سهام ممتاز منتشرشده باشد تعداد و امتیازات آن.

ز - هویت کامل رئیس واعضاء هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت.

ح - شرایط حضور و حق رأی صاحبان سهام در مجامع عمومی.

ط - مقررات اساسنامه راجع به تقسیم سود و تشکیل اندوخته.

ی - مبلغ دیون شرکت و همچنین مبلغ دیون اشخاص ثالث که توسط شرکت تضمین‌شده است.

ک - ذکرنام روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه‌ها و آگهی‌های شرکت در آن درج می‌گردد.

ماده 280 - مرجع ثبت شرکت‌ها پس از وصول مدارک مذکور در ماده 279 و تطبیق مندرجات آنها با این قانون تبدیل شرکت را ثبت و مراتب را به هزینه شرکت آگهی خواهدنمود.

ماده 281 - درآگهی تبدیل شرکت باید کلی? مندرجات اعلامیه تبدیل شرکت ذکر گردد و قیدشود که اساسنامه شرکت و دو ترازنامه و حساب سود و زیان آن مربوط به دو سال قبل از اتخاذ تصمیم نسبت به تبدیل شرکت و همچنین صورت دارائی شرکت و اموال منقول و غیرمنقول آن در مرجع ثبت شرکت‌ها و در مرکز شرکت برای مراجعه علاقمندان آماده می‌باشند آگهی تبدیل شرکت باید علاوه بر روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی‌های شرکت درآن درج می‌گردد اقلاً دریک روزنامه کثیرالانتشاردیگر نیزآگهی شود.

 

1-5-3-1- تبدیل شرکت سهامی‌خاص به عام از طریق افزایش سرمایه

ماده 282 - شرکت سهامی‌خاص که بخواهد با افزایش سرمایه به شرکت سهامی‌عام تبدیل شود باید سهام جدید خود را که در نتیجه افزایش سرمایه بوجود می‌آید با رعایت مواد 173 لغایت 182و ماده 184 این قانون برای پذیره‌نویسی عمومی عرضه نماید. مرجع ثبت شرکت‌ها در این مورد پس از وصول تقاضا و مدارک مربوط به تبدیل شرکت سهامی‌خاص به شرکت سهامی‌عام و تطبیق آنها با مقررات قانون درصورتی که شرکت بتواند با افزایش سرمایه از طریق پذیره‌نویسی عمومی به شرکت سهامی‌عام تبدیل شود اجازه انتشار اعلامیه‌نویسی سهام را صادر خواهدنمود. در اعلامی? پذیره‌نویسی باید شماره و تاریخ اجازه‌نامه مزبور قید گردد. 

ماده 283 – در صورتی که سهام جدیدی که به ترتیب مذکوردر ماد? قبل عرضه شده‌است تماماً تأیید نشود شرکت نمی‌تواند به شرکت سهامی تبدیل گرد.

ماده 289 – شرکت‌های سهامی موجود در تاریخ تصویب این قانون که بخواهند از طریق افزایش سرمایه به شرکت سهامی‌عام تبدیل شوند باید سهام جدید خود را که در نتیجه افزایش سرمایه بوجود می‌آید با رعایت مقررات این قانون برای پذیره‌نویسی عمومی عرضه نمایند.

درصورتی که سهام جدیدی که به ترتیب فوق عرضه شده است تماماً تعهد نشود و مبلغی که باید بر طبق مقررات این قانون تأیید گردد تأیید نشود شرکت نمی‌تواند به شرکت سهامی‌عام تبدیل گردد.

ماده 290 – شرکت‌های سهامی موجود در تاریخ تصویب این قانون که بخواهند به شرکت سهامی‌عام تبدیل شوند و به این منظور به افزایش سرمایه مبادرت کنند باید مدارک زیر را به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم نمایند.

1 – اساسنامه‌ای که برای شرکت سهامی‌عام به تصویب مجمع عمومی عادی یا فوق‌العاده رسیده است.

2 - صورت جلسه مجمع عمومی‌فوق‌العاده که افزایش سرمایه را مورد تصویب قرارداده است.

3 - صورت دارائی شرکت در موقع تسلیم مدارک به مرجع ثبت شرکت‌ها. صورت مزبور باید متضمن تقویم کلیه اموال منقول و غیرمنقول شرکت‌بوده به تأیید کارشناس رسمی وزارت دادگستری رسیده باشد.

4 - طرح اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید که باید به ترتیب مقرر در ماده 174 این قانون تنظیم‌شده باشد.

5 – آخرین‌ترازنامه‌وحساب سودوزیان شرکت که باید به تصویب مجمع عمومی و تأیید حسابدار رسمی رسیده‌باشد.

ماده 291 - مرجع ثبت شرکت‌ها پس از وصول مدارک مذکور در ماده قبل و تطبیق مندرجات آنها با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی سهام جدید را صادر خواهدنمود.

ماده 292 - کلیه مقررات مذکور در مواد 177 لغایت 181این قانون برای تحقق افزایش سرمایه و تبدیل شرکت سهامی به شرکت سهام‌عام لازم‌الرعایه است، در آگهی مربوط ضمن ذکر افزایش سرمایه موضوع تبدیل نیز قید خواهدشد.

ماده 293 – در صورت عدم تحقق افزایش سرمایه بر طبق ماده 182این قانون عمل خواهدشد. در هر صورت شرکت باید در مهلت مذکور در ماده 284 وضع خود را با مقررات این قانون تطبیق دهد.

1-1-3-2- تبدیل شرکت سهامی خاص به عام بدون افزایش سرمایه

ماده 294 – شرکت‌های سهامی موجود در تاریخ تصویب این قانون که سرمایه آنها حداقل به میزان سرمایه شرکت‌های سهامی‌عام مذکور در این قانون باشد و بخواهند به شرکت سهامی‌عام تبدیل شوند باید مدارک زیر را به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم کنند.

1 – اساسنامه‌ای که برای شرکت سهامی عام به تصویب مجمع عمومی عادی یا فوق‌العاده رسیده است.

2 - صورت دارائی شرکت در موقع تسلیم مدارک به مرجع ثبت شرکت‌ها که باید متضمن تقویم کلیه اموال منقول و غیرمنقول شرکت بوده و به تأیید کارشناس رسمی وزارت دادگستری رسیده باشد.

4 - اعلامیه تبدیل شرکت سهامی به شرکت سهامی‌عام که باید به امضاء دارندگان امضاء مجاز شرکت رسیده و مشتمل برنکات زیر باشد.

الف - نام و شماره ثبت شرکت.

ب - موضوع شرکت و نوع فعالیت‌های آن.

ج – مرکز اصلی شرکت و در صورتی که شرکت شعبی داشته باشد نشانی شعب آن.

د – در صورتی که شرکت برای مدت محدود تشکیل شده باشد تاریخ انقضای مدت آن.

ه - سرمایه شرکت و مبلغ پرداخت شده آن.

و – اگر سهام ممتاز منتشرشده باشد تعداد و امتیازات آن.

ز - هویت کامل رئیس و اعضاء هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت.

ح - شرایط حضور و حق رأی صاحبان سهام در مجامع عمومی.

ط - مقررات اساسنامه راجع به تقسیم سود و تشکیل اندوخته.

ی - مبلغ دیون شرکت و همچنین مبلغ دیون اشخاص ثالث که توسط شرکت تضمین شده است.

ک - ذکرنام روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه‌ها و آگهی‌های شرکت در آن منتشر می‌شود.

ماده 295 - مرجع ثبت شرکت‌ها پس از وصول مدارک مذکور در ماده قبل و تطبیق مندرجات آنها با مقررات این قانون تبدیل شرکت سهامی را به شرکت سهامی‌عام ثبت و مراتب را به هزینه شرکت آگهی خواهدنمود.

ماده 296 - درآگهی تبدیل شرکت‌های سهامی موجود در تاریخ تصویب این قانون به شرکت سهامی‌عام باید کلی? مندرجات اعلامی? شرکت ذکر گردد و قیدشود که اساسنامه شرکت و صورت دارائی شرکت و اموال منقول و غیرمنقول و آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان آن درمرجع ثبت شرکت‌ها و در مرکز شرکت برای مراجعه علاقمندان آماده می‌باشد. آگهی تبدیل شرکت باید علاوه بر روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی‌های شرکت در آن درج می‌گردد اقلا در یک روزنامه کثیرالانتشار دیگر نیزآگهی شود.

 

2-5- قانون بازار اوراق بهادار

«فصل سوم: بازار اولیه

مادة 20. "عرضة عمومی" اوراق بهادار در " بازار اولیه" منوط به ثبت آن نزد "سازمان" با رعایت مقررات این قانون می‌باشد، و "عرضة عمومی" اوراق بهادار به هر طریق بدون رعایت مفاد این قانون ممنوع است.

مادة 21. ثبت اوراق بهادار نزد "سازمان" به‌منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات قانونی و مصوبات "سازمان" و شفافیت اطلاعاتی بوده و به‌منزلة تأیید مزایا، تضمین سودآوری و یا توصیه و سفارشی در مورد شرکت‌ها یا طرح‌های مرتبط با اوراق بهادار توسط "سازمان" نمی‌باشد. این موضوع باید در "اعلامیة پذیره‌نویسی" قید گردد.

مادة 22. ناشر موظف است تقاضای ثبت اوراق بهادار را همراه با "بیانیة ثبت" و "اعلامیة پذیره‌نویسی" جهت اخذ مجوز عرضة عمومی به "سازمان" تسلیم نماید.

تبصره- فرم تقاضای ثبت اوراق بهادار، محتویات "بیانیة ثبت" و "اعلامیة پذیره‌نویسی" که باید به "سازمان" تسلیم شود و نیز چگونگی انتشار "اعلامیة پذیره‌نویسی" و نحوة هماهنگی بین مرجع ثبت شرکت‌ها و "سازمان" به‌موجب دستورالعملی است که توسط "سازمان" تنظیم و به تأیید "شورا" می‌رسد.

مادة 23. "سازمان" پس از بررسی تقاضای ثبت اوراق بهادار و ضمایم آن و اطمینان از انطباق آن‌ها با مقررات، نسبت به تأیید "اعلامیة پذیره‌نویسی" اقدام می‌کند.

تبصرة 1- "عرضة‌ عمومی" اوراق بهادار باید ظرف مدتی انجام پذیرد که "سازمان" تعیین می‌کند. مدت مذکور از سی‌روز تجاوز نخواهد کرد. "سازمان" می‌تواند مدت پذیره‌نویسی را با تقاضای "ناشر" و احراز ادلة موجه حداکثر به‌مدت سی روز دیگر تمدید کند.

تبصرة 2- "ناشر" موظف است حداکثر ظرف پانزده روز پس از اتمام مهلت "عرضة عمومی،" "سازمان" را از نتایج توزیع‌ و فروش اوراق بهادار از طریقی که "سازمان" معین خواهد نمود، مطلع نماید. نحوة برخورد" ناشر" درخصوص عدم ‌فروش کامل، در "اعلامیة پذیره‌نویسی" مشخص می‌شود.

تبصرة 3- استفاده از وجوه تأدیه‌شده، پس از تأیید تکمیل فرآیند "عرضة عمومی" توسط "سازمان،" مجاز است.

تبصرة 4- در صورت عدم تکمیل فرآیند "عرضة عمومی،" وجوه گردآوری‌شده باید حداکثر ظرف مدت پانزده روز به سرمایه‌گذاران عودت داده شود.

مادة 24. اگر "سازمان" فرم تقاضای تکمیل‌شده و ضمائم ارسالی را برای ثبت و اخذ مجوز انتشار اوراق بهادار ناقص تشخیص دهد، طی مدت سی‌‌روز مراتب را به اطلاع "ناشر" رسانده و درخواست اصلاحیه می‌نماید. "سازمان" در صورت کامل بودن مدارک، موظف است حداکثر ظرف سی‌روز از تاریخ ثبت درخواست در سازمان، مراتب موافقت یا عدم‌موافقت خود را با ثبت اوراق بهادار به "ناشر" اعلام کند.

مادة 25. از تاریخ لازم‌الاجراشدن این قانون، برای ثبت شرکت‌های سهامی عام یا افزایش سرمایة آن‌ها، اجازة انتشار "اعلامیة پذیره‌نویسی" توسط مرجع ثبت شرکت‌ها، پس از موافقت "سازمان" صادر می‌شود.

مادة 26. از تاریخ لازم‌الاجراشدن این قانون، وظایف و اختیارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موضوع مادة (4) قانون نحوة انتشار اوراق مشارکت، مصوب 30/6/1376 به "سازمان" واگذار می‌شود.

تبصره- اوراق مشارکتی که به موجب این قانون معاف از ثبت نزد "سازمان" باشد، از شمول این ماده مستثنی است.

مادة 27. اوراق بهادار زیر از ثبت نزد سازمان "معاف" است:

اوراق مشارکت دولت، بانک مرکزی و شهرداری‌ها

اوراق مشارکت منتشره توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری تحت‌نظارت بانک مرکزی

اوراق بهادار عرضه‌شده در "عرضه‌های خصوصی"

سهام هر شرکت سهامی عامی که کل حقوق صاحبان سهام آن کمتر از رقم تعیین‌شده توسط "سازمان" باشد.

سایر اوراق بهاداری که به تشخیص "شورا" نیاز به ثبت نداشته باشند، از قبیل اوراق منتشره توسط سازمان‌ها و مراجع قانونی دیگر.

تبصره- "ناشر" اوراق بهاداری که از ثبت معاف است، موظف است مشخصات و خصوصیات اوراق و نحوه و شرایط توزیع و فروش آن را طبق شرایطی که "سازمان" تعیین می‌کند، به "سازمان" گزارش کند.

مادة 28. تأسیس "بورس"ها، "بازارهای خارج از بورس"و"نهادهای مالی" موضوع این قانون منوط به ثبت نزد" سازمان" است و فعالیت آن‌ها تحت نظارت "سازمان" انجام می‌شود.

مادة 29. صلاحیت حرفه‌ای اعضای هیئت‌مدیره و مدیران، حداقل سرمایه، موضوع فعالیت در اساسنامه، نحوة گزارش‌دهی و نوع گزارش‌های ویژة حسابرسی "نهادهای مالی" موضوع این قانون، باید به تأیید "سازمان" برسد.»

تجمیع شناسنامه کامپیوتر جمع آوری خودکار فروش کاشی مساجد ایجاد شناسنامه تجهیزات کاشی مسجدی هلپ دسک سازمانی هلپ دسک IT Help Desk کاشی سنتی ایرانی مدیریت تجهیزات IT مدیریت تجهیزات آی تی کارتابل درخواست ها کارتابل درخواست های IT جمع آوری خودکار نرم افزارها جمع آوری سیستم های شرکت جمع آوری سیستم های سازمان تجمیع اطلاعات تجمیع اطلاعات IT تجمیع کامپیوترها مدیریت IT سیستم جمع آوری شناسنامه کامپیوتر سیستم مدیریت کلان IT سیستم مدیریت فنآوری اطلاعات ابزار مدیران IT ابزار مدیران فنآوری اطلاعات سامانه تجمیع خودکار شناسنامه جمع آوری سیستم کامپیوتر