hc8meifmdc|2011A6132836|Tajmie|tblnews|Text_News|0xfdffb11e040000002c15000001000200
بررسی
سنجش کیفیت اجرای طرح پیشگیری و کنترل فشار خون
در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
دکتر محمدرضا میری[1]- عباسعلی رمضانی[2]-
حسین حنفی[3]- بهمن قلی‌نژاد3
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اجرای طرح کشوری کنترل و پیشگیری از فشار خون
بالا، ارزشیابی و پایش مراحل اجرای آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مطالعه
حاضر با هدف بررسی سنجش کیفیت مراقبت و پایش برنامه در سطح مراکز بهداشتی، درمانی
و خانه‌های بهداشت تحت پوشش شهر بیرجند انجام شد.
روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی- تحلیلی، با استفاده از روش نمونه‌گیری
خوشه‌ای، 4 مرکز بهداشتی، درمانی روستایی از 4 منطقه شهر انتخاب و سپس تمام خانه‌های
بهداشت تحت پوشش و بیماران مبتلا به فشار خون بالای این مراکز مورد بررسی قرار
گرفتند. داده‌ها با استفاده از سه پرسشنامه ساختار یافته و نیز با بهره‌جستن از
روشهای مشاهده، معاینه و مصاحبه توسط کارشناسان بهداشتی جمع آوری گردید و سپس با
استفاده از نرم افزار SPSS
و آمار توصیفی و آزمونهای آماری t،
Chi-Square و One way ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی‌داری 05/0=a تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: 35% از بیماران مبتلا به فشار خون بالا به طور کامل مراقبت و 45%
آنان به پزشک معرفی شده بودند و 40% بیمارانی که بموقع مراقبت نشده بودند، توسط
بهورز پیگیری شده و تنها 30% بیماران ارجاعی به پزشک، توسط پزشک مراکز بهداشتی،
درمانی مراقبت شده بودند. بین میانگین نمره آگاهی بهورزان و جنس اختلاف معنی‌داری
مشاهده شد (05/0P<)؛
همچنین بین میانگین نمره آگاهی و سطح سواد و شغل بیماران اختلاف معنی‌داری وجود
داشت (05/0P<).
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش و با توجه به میزان آگاهی بهورزان و
بیماران مبتلا به فشار خون از طرح مذکور، برگزاری دوره‌های آموزشی و کلاسهای ضمن
خدمت جهت بهورزان و آموزشهای لازم به بیماران از طریق آموزشهای چهره به چهره، بحث
گروهی و استفاده از جزوه‌های آموزشی به منظور ارتقای سطح آگاهی آنها پیشنهاد می‌گردد.
کلید واژه‌ها: سنجش کیفیت؛ طرح پیشگیری و کنترل
فشار خون بالا؛ بیرجند
افق‌دانش؛
مجله دانشکده علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی،درمانی گناباد (دوره12؛ شماره 2؛ تابستان
سال 1385)
دریافت:
17/7/1385 اصلاح نهایی: 6/12/1385 پذیرش: 6/2/1386
مقدمه
فشار خون بالا یکی از مهمترین عوامل خطر بروز بیماریهای قلبی- عروقی و
شایعترین عامل بروز نارسایی قلبی و سکته مغزی در بسیاری از کشورها و نیز مهمترین
علت ایجاد نارسایی کلیه می‌باشد (1). فشار خون بالای شریانی، یک مشکل عمده بهداشت
عمومی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به شمار می‌رود و نزدیک به 20% از جمعیت
بالغین به آن مبتلا هستند. این بیماری هم به واسطه خودش و هم به واسطه عوارض آن
(سکته مغزی، حمله قلبی، بیماری ایسکمیک قلب، اختلال کار کلیه و نارسایی قلبی)، اثر
قابل توجهی بر روی بیمار، بستگان و جامعه می‌گذارد و می‌تواند منجر به مرگ زودرس
یا ناتوانی دائمی شود (2).
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، در چند دهه گذشته، مهمترین عامل مرگ و میر
در گروههای مختلف سنی در کشورهای جهان، بخصوص در کشورهای در حال توسعه، ابتلا به
بیماریهای قلبی- عروقی بوده است. این بیماریها در ایران شایع و از علل مهم مرگ و
میر می‌باشد (3).
در کشور آمریکا، در سال 1983 بیماریهای قلبی و فشار خون بالا علت 594
میلیون روز محدودیت فعالیت، 215 میلیون روز بستری، 23 میلیون روز غیبت از کار بوده
و حدود 110 بیلیون دلار ضرر را متوجه اقتصاد این کشور نمود (1).
در سطح جهان پایین‌ترین شیوع فشار خون در مناطق روستایی هند (4/3% در مردان
و 8/6% در زنان) و بالاترین آن در هلند (9/68% در مردان و 5/72% در زنان)گزارش شده
است (4) و در کشورهای مدیترانه شرقی و خاورمیانه، شیوع فشار خون بالا در بررسیهای
مختلف از 10% تا بیش از 17% گزارش شده است (5).
طبق گزارشات موجود، در کشور آمریکا هنوز فقط حدود یک چهارم بیماران از کنترل
مطلوب (فشار خون کمتر از
mmHg 90/140) برخوردار هستند (6). مطالعات انجام شده در این زمینه نشان
می‌دهند که آگاهی از فشار خون در افراد مورد مطالعه 46% و از 2/25% در کره تا 75%
در بارباداس متفاوت می‌باشد و کنترل فشار خون از 4/5% در کره تا 58% در بارباداس
متفاوت گزارش شده است (4). وضعیت گزارش شده از کشورهای پیشرفته دیگر نیز مشابه
همین یافته است. در بررسی 14000 بیمار در اروپای غربی، میزان کنترل فشار خون بالا
43% و در اسپانیا تا 26% گزارش شده است (6). در کشور ما بررسی فشار خون مردم تهران
نشان داد که کمتر از نیمی از بیماران مبتلا به پرفشاری خون از بیماری خود اطلاع
دارند و کمتر از 20% از بیماران در حد مطلوب کنترل شده‌اند (7). در طرح قلب سالم
کمتر از 40% بیماران از بیماری خود اطلاع داشتند (6).
شیوع فشار خون در اصفهان 18% گزارش گردیده است ولی فقط 12% بیماران فشار
خونی کنترل می‌شدند و آگاهی عمومی از فشار خون در طی دهه گذشته از 28% به 51%
افزایش یافته است (9،8).
نتایج مطالعه بر روی 2000 نفر از افراد بالای 18 سال در شهر رفسنجان، نشان
داد که شیوع فشار خون در جمعیت مورد مطالعه 3/23%، آگاهی از فشار خون 4/54%، مصرف
دارو 2/33% و درصد بیماران کنترل شده 6/8% بود (10).
با توجه به اجرای طرح کشوری کنترل و پیشگیری فشار خون بالا به منظور دستیابی
به اهداف طرح، ارزشیابی و پایش مراحل اجرای طرح از مهترین قسمتهای برنامه می‌باشد؛
پژوهش حاضر با هدف بررسی سنجش کیفیت مراقبت و پایش برنامه در سطح مراکز بهداشتی،
درمانی و خانه‌های بهداشت تحت پوشش شهر بیرجند انجام شد.
روش تحقیق
مطالعه حاضر مطالعه‌ای مقطعی- تحلیلی و از نوع سنجش کیفیت مراقبتها است؛ این
مطالعات معمولاً جهت ارزشیابی و پایش طرحهای ادغام شده در مراقبتهای بهداشتی،
درمانی اولیه (PHC) انجام می‌گیرد. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی خانه‌های بهداشت، مراکز
بهداشتی، درمانی (شهری و روستایی) شهر بیرجند و بیماران مبتلا به فشار خون بالای
تحت پوشش خانه‌های بهداشت و مراکز فوق بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای
تعداد 4 مرکز بهداشتی، درمانی روستایی از 4 منطقه شهر انتخاب شدند؛ سپس تمام خانه‌های
بهداشت تحت پوشش این مراکز (20 خانه بهداشت) مورد بررسی قرار گرفتند؛ در هر خانه
بهداشت نیز تمام بیماران مبتلا به فشار خون بالا که از طریق برنامه غربالگری تشخیص
داده شده و دارای پرونده بهداشتی بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند.
ابزار جمع‌آوری اطلاعات سه پرسشنامه بود؛ در پرسشنامه شماره 1، از فرم
بازنگری استاندارد نظارتی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی استفاده شد
و پرسشنامه‌های شماره 2 و 3 پرسشنامه‌های محقق ساخته بود؛ جهت روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوی و جهت پایایی آن از روش آزمون مجدد (test re test) استفاده گردید (79/0=R).
پرسشنامه شماره 1 شامل دو قسمت الف) مراقبت و پیگیری بیماران مبتلا به فشار
خون بالا و ب) کیفیت و کمیت وسایل، لوازم و تجهیزات خانه‌های بهداشت و مراکز
بهداشتی، درمانی، پرسشنامه شماره 2 شامل 8 سؤال جهت بررسی میزان آگاهی عرضه‌کنندگان
خدمت (بهورزان) و پرسشنامه شماره 3 شامل 5 سؤال جهت بررسی سطح آگاهی گیرندگان خدمت
(بیماران) بود؛ هر یک از سؤالات از 0- 3 (ضعیف، متوسط، خوب، عالی) نمره‌گذاری شد.
داده‌های جمع‌آوری شده، با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آمار توصیفی و آزمونهای آماری t، Chi-Square،
One way ANOVA و
ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی‌داری 05/0=a مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها
در این مطالعه تعداد 4 مرکز بهداشتی، درمانی روستایی تحت پوشش مرکز بهداشت
بیرجند و 20 خانه بهداشت تحت پوشش این مراکز با 260 مورد بیمار مبتلا به فشار خون
بالا (9/21% مرد و 1/78% زن) مورد مطالعه قرار گرفتند.
94% از مراکز بهداشتی، درمانی از نظر لوازم و تجهیزات کامل بودند. از نظر
وجود داروهای طرح پیشگیری و کنترل فشار خون بالا نیز 81% آنها کامل بودند. 95%
خانه‌های بهداشت دارای وسایل لوازم و تجهیزات لازم بودند و از نظر کیفیت وسایل نیز
79% وسایل، لوازم و تجهیزات آنها مطلوب بود. 65% ترازوها و 15% دستگاههای فشارسنج
از کیفیت مطلوبی برخوردار نبودند. از 35% بیماران مبتلا به فشار خون بالا، به طور
کامل مراقبت می‌شد و 45% آنان به همراه فرم ارجاع غیرفوری به پزشک معرفی شده بودند؛
55% بیماران دارای علائم فشار خون بالا ارجاع فوری به پزشک شده بودند؛ همچنین 40%
بیمارانی که بموقع مراقبت نشده بودند، توسط بهورز پیگیری شده و 35% بیماران بموقع (هر
سه ماه یک بار و یا طبق دستور پزشک) برای مراقبت به پزشک ارجاع داده شده بودند.
از تعداد 30 نفر بهورز شاغل در خانه‌های بهداشت، 16 نفر مرد (3/53%) و 14
نفر زن (7/46%) بودند و بیشتر آنان در گروه سنی 40-49 سال (33/43%) قرار داشتند. تحصیلات
بیشتر آنان (7/46%) در مقطع راهنمایی بود؛ همچنین بیشترین درصد فراوانی سابقه خدمت
آنان بین 16-20 سال (7/36%) بود.
میانگین نمره آگاهی بهورزان در مورد بیماری فشار خون بالا (از مجموع 24 نمره)
86/2±1/13
بود؛ سطح آگاهی 3/13% آنان ضعیف، 8/25% متوسط، 6/44% خوب و 3/16% عالی بود (جدول
1).
بین میانگین نمره آگاهی بهورزان و جنس آنها اختلاف معنی‌داری وجود داشت
(05/0P<). میانگین نمره آگاهی بهورزان زن نسبت به مرد بیشتر بود ولی بین
میانگین نمره آگاهی بهورزان، سطح سواد، مرکز بهداشتی، درمانی و سن و
سابقه خدمت اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (05/0P>) (جدول 2).
از مجموع 260 نفر بیمار مورد مطالعه، 203 نفر (1/78%) زن و 57 نفر (9/21%)
مرد بودند؛ میانگین سنی بیماران مورد مطالعه 93/10±69/65 سال بود و گروه سنی 60-79 سال بیشترین درصد فراوانی (46/63%)
را به خود اختصاص داده بود؛ 6/69% بیماران خانه‌دار بودند.
میانگین نمره آگاهی بیماران از مجموع 15 نمره 9/1±29/4 بود؛ سطح آگاهی 7/29% از آنان ضعیف، 7/54% متوسط، 4/15% خوب و
2/0% عالی بود (جدول 1).
بین میانگین نمره آگاهی و سطح سواد بیماران، اختلاف معنی‌داری وجود داشت
(05/0P<) و بیماران با سواد، آگاهی بیشتری در مورد بیماری فشار خون و
عوارض آن داشتند؛ همچنین بین شغل و میانگین نمره آگاهی بیماران اختلاف معنی‌داری
وجود داشت (05/0P<) و میانگین نمره آگاهی در بیماران دامدار، کشاورز بیشتر بود ولی
بین میانگین نمره آگاهی بیماران و محل سکونت (روستای اصلی و قمر) و مراکز بهداشتی،
درمانی و جنس بیماران اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (05/0P>) (جدول 3).
بحث
یافته‌های پژوهش در بررسی کیفیت لوازم، تجهیزات خانه‌های بهداشت و مراکز
بهداشتی، درمانی نشان داد که 94% از مراکز بهداشتی، درمانی از نظر لوازم و تجهیزات
و از نظر دارویی نیز 81% آنها کامل بودند و 95% از خانه‌های بهداشت تحت پوشش،
دارای وسایل لوازم و تجهیزات لازم جهت طرح پیشگیری و کنترل فشار خون بودند.
از نظر کیفیت نیز 79% وسایل لوازم و تجهیزات آنها مطلوب و 65% ترازوها و 15%
دستگاههای فشارسنج از کیفیت مطلوبی برخوردار نبودند که با توجه به اهمیت کیفیت
مطلوب وسایل اندازه‌گیری، لازم است هر چند وقت یک بار وسایل مورد استفاده، کنترل
شوند.
نتایج مربوط به ارزشیابی برنامه کشوری پیشگیری و کنترل بیماری فشار خون بالا
توسط مفتون در سال 1384 نشان داد که 7/87% از افراد مشکوک به بیماری فشار خون بالا
به پزشک ارجاع شده بودند و پوشش کل مراقبت ماهیانه بهورز 5/78% و پوشش مراقبت سه
ماهه پزشک در کشور 8/77% بود که این ارقام در مطالعه حاضر به ترتیب 45%، 35% و 30%
گزارش گردید. با توجه به اهداف طرح ملی پیشگیری و کنترل فشار خون که پوشش 100%
بیماران مورد انتظار می‌باشد، می‌توان چنین استنباط کرد که اولاً درصد بیماران
مراقبت شده در طرح فشار خون، پایین بوده و ثانیاً ارجاع بیماران به پزشک و درصد
مراقبتهای انجام شده توسط پزشکان کم می‌باشد که به هر حال بررسی بیشتر آن ضروری
است.
جدول 1- توزیع
فراوانی آگاهی افراد مورد مطالعه از بیماری فشار خون بالا
|
افراد مورد مطالعه
|
آگاهی از:
|
ضعیف (0)
|
متوسط (1)
|
خوب (2)
|
عالی (3)
|
تعداد
|
درصد
|
تعداد
|
درصد
|
تعداد
|
درصد
|
تعداد
|
درصد
|
|
بهورزان خانه‌های بهداشت تحت پوشش
|
علائم بیماری
|
-
|
-
|
7
|
3/23
|
18
|
60
|
5
|
7/16
|
انواع بیماری
|
25
|
3/83
|
5
|
7/16
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
افراد در معرض خطر
|
1
|
3/3
|
8
|
7/26
|
17
|
7/56
|
4
|
3/13
|
|
عوارض مهم بیماری
|
-
|
-
|
10
|
3/33
|
11
|
7/36
|
9
|
30
|
|
افرادی که باید ارجاع فوری شوند.
|
6
|
20
|
18
|
60
|
5
|
7/16
|
1
|
3/3
|
|
شرایط و نحوه گرفتن فشار خون
|
-
|
-
|
7
|
3/23
|
18
|
60
|
5
|
7/16
|
|
پیشگیری از بیماری
|
-
|
-
|
3
|
10
|
15
|
50
|
12
|
40
|
|
رژیم غذایی بیماران
|
-
|
-
|
4
|
3/13
|
23
|
7/76
|
3
|
10
|
|
جمع
|
32
|
3/13
|
62
|
8/25
|
107
|
6/44
|
39
|
3/16
|
|
بیماران مبتلا به فشار خون
|
اهمیت بیماری
|
156
|
60
|
97
|
3/37
|
7
|
7/2
|
-
|
-
|
|
عوامل مهم در بروز بیماری
|
42
|
2/16
|
166
|
8/63
|
52
|
20
|
-
|
-
|
|
پیشگیری از بیماری
|
28
|
8/10
|
171
|
8/65
|
59
|
7/22
|
2
|
8/0
|
|
علائم بیماری
|
27
|
4/10
|
167
|
2/64
|
66
|
4/25
|
-
|
-
|
|
عوارض مهم بیماری
|
134
|
5/51
|
111
|
7/42
|
15
|
8/5
|
-
|
-
|
|
جمع
|
387
|
7/29
|
712
|
7/54
|
199
|
4/15
|
2
|
2/0
|
جدول 2- مقایسه میانگین نمره آگاهی بهورزان مورد
مطالعه
بر حسب جنس و سطح تحصیلات
|
آگاهی برحسب
|
میانگین و انحراف معیار
|
نتیجه آزمون
|
|
جنس
|
مرد
|
13/3±14/12
|
97/1= t
05/0= P
|
|
زن
|
37/2±94/13
|
|
سطح تحصیلات
|
ابتدایی
|
94/3±13
|
03/0= f
97/0= P
|
|
سیکل
|
67/2±07/13
|
|
دیپلم
|
81/0±33/13
|
|
جمع
|
86/2±10/13
|
جدول 3-
مقایسه میانگین نمره آگاهی بیماران مورد مطالعه
بر حسب جنس، سواد، شغل و روستای محل سکونت
|
آگاهی بر حسب
|
تعداد
|
میانگین
و انحراف معیار
|
نتیجه
آزمون
|
|
جنس
|
مرد
|
57
|
75/1±07/4
|
97/0= t
33/0=P
|
|
زن
|
203
|
2±35/4
|
|
سواد
|
بی‌سواد
|
247
|
94/1±21/4
|
14/3 = t
002/0=P
|
|
با سواد
|
13
|
55/1±92/5
|
|
شغل
|
دامدار/ کشاورز
|
45
|
88/1±69/4
|
11/4= f
01/0=P
|
|
خانه‌دار
|
181
|
01/2±35/4
|
|
بی‌کار/ از کارافتاده
|
34
|
5/1±47/3
|
|
محل سکونت
|
روستای اصلی
|
197
|
87/1±31/4
|
33/0=t
74/0=P
|
|
روستای قمر
|
63
|
2/2±22/4
|
در مطالعه حاضر میانگین نمره آگاهی بهورزان، از مجموع 24 نمره 86/2±1/13 بود که مبین آگاهی متوسط (54%) آنان از طرح می‌باشد و می‌توان
چنین استنباط نمود که آموزشهای توجیهی طرح توسط کارشناسان و کاردان‌های مراکز بهداشتی،
درمانی کافی نبوده است. در مطالعه بهفروز و همکاران در رفسنجان، آگاهی از فشار
خون 4/54%، مصرف دارو 2/33% و افراد دارای فشار خون کنترل شده 6/8% گزارش گردید و
بیشترین درصد افراد فشار خون بالا در گروه سنی 70-74 سال (7/63%) و کمترین درصد در
گروه 18-19 سال (33/1%) قرار داشتند که با نتایج مطالعه حاضر تقریباً همخوانی دارد
(10).
نتیجه‌گیری
با توجه به میزان آگاهی بهورزان و بیماران مبتلا به فشار خون از طرح مذکور و
شناخت علائم و عوارض فشار خون بالا که به ترتیب در حدّ متوسط و ضعیف بود، برگزاری
دوره‌های آموزشی و کلاسهای ضمن خدمت جهت بهورزان و همچنین آموزشهای لازم به
بیماران از طریق آموزش چهره به چهره، بحث گروهی و استفاده از جزوه‌های آموزشی به
منظور ارتقای سطح آگاهی آنها پیشنهاد می‌گردد؛ همچنین با توجه به اهمیت بیماری که
گاه از دست دادن زمان برای این بیماران ممکن است منجر به آسیب جدّی به ایشان شود.،
پیشنهاد می‌شود پوشش ارجاع تا حد ممکن بالاتر رود و سیستم پایش اجرای برنامه با هدف
شناسایی موانع اجرای مراقبت و رفع آن توسط کاردان و کارشناس بهبود یابد.
تشکر و قدردانی
این مطالعه به صورت طرح تحقیقاتی و با حمایت مالی معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه
علوم پزشکی بیرجند به انجام رسید که بدین‌وسیله تشکر و قدردانی می‌گردد؛ همچنین از
همکاری تمامی کارشناسان و کاردان‌ها و بهورزان مراکز بهداشتی، درمانی و خانه‌های
بهداشت که در انجام این تحقیق ما را یاری نمودند، سپاسگزاری می‌شود.
منابع:
1-
Braoun Wald E. Heart Disease. A text book of cardiovascular medicine. 5th
ed. Philadelphia: WB Saunders; 1997.
2- مرکز مدیریت بیماریها، معاونت سلامت. راهنمای اجرایی برنامه
کشوری پیشگیری و کنترل بیماری فشار خون بالا. 1380.
3- سازمان جهانی بهداشت. ترجمه گزارش چهل و پنجمین نشست مدیریت
بهداشت جهانی منطقه مدیترانه شرقی. 1998.
4-
Reynolds K| Whelton PK| He J. World wide prevalence of hypertension: a
systematic review. J Hyperten. 2004; 22 (1): 11-19.
5- World
Health Organization| Regional committee for the Eastern Mediterranean. Cardiovascular
diseases| prevention and control. Technical paper. June 1998.
6- عزیزی ف، حاتمی ح، جانقربانی م.
اپیدمیولوژی و کنترل بیماریهای شایع در ایران. چاپ دوم. تهران: نشر اشتیاق. 1380.
7- نقوی م، مرعشی س، مهرداد ر. مباحث نظری
پرفشاری خون همراه با نتایج طرح تحقیقات بررسی فشار خون مردم تهران. مرکز آموزشی،
تحقیقاتی و درمانی قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تهران. 1374.
8- Khosravi
A| Sarraf-Zadegan N. A Report on world hypertension day in Isfahan- Iran .May
14 th 2005. Available From: www.hbi.ir/hosting/ihf/hypertension/Hypertension%20Report.pdf
9- Sarraf-Zadegan
N| Boshtam M| Mostafavi S| Rafiei M.
Prevalence of hypertension and associated risk factors in Isfahan| Islamic
Republic of Iran. EMJH. 1999; 5 (Issue 5): 992-1001.
10- Behforuz MR| Sajjadi MA| Sayadi AR. Prevalence| awareness| treatment and
control of hypertension| in people over 18 years old in Rafsanjan. Available
From: www.RUMS.ac.ir
11- مفتون ف. ارزشیابی برنامه کشوری پیشگیری
و کنترل بیماری فشارخون بالا. مرکز تحقیقات کاربردی معاونت سلامت، مرکز مدیریت بیماریها،
1384.
Title: Analysis of quality assessment of
the prevention & control of hypertension plan in Birjand University of
Medical Sciences.
Authors:
M. Miri|
A. Ramazani| H.
Hanafi|
B. Gholinejad3
Abstract
Background and Aim:
Hypertension is one of the most important risk factors in incidence heart and
vessel diseases| heart and kidney disorders also Cerebral Vascular Accidence (CVA).According
to the importance of this plan which is national and is being carried out
nationwide | therefore | its stages is one of the most important parts of the
plan. Consequently| this research has been done in order to analyze the caring
quality and evaluation of the plan among health centers in Birjand.
Materials and Methods: The
recent study is an analytical cross-sectional of the caring quality assessment.
The society being studied is consisted of all the urban and rural health
centers of Birjand having patients of high blood pressure. By utilizing cluster
sampling method| four health centers from four different rural districts of
Birjand were chosen and then all the relating patients of high blood pressure
were analyzed. The means of gathering data in this research was three
structured questionnaires; which were collected and completed by the health
experts using observation- examination methods. These information and figures
were analyzed using SPSS software| descriptive statistics| chi-square test|
t- test and Pearson correlation coefficient.
Results: The result of the
research for assessing the quality of the plan showed that 35% of the high
blood pressure patients were under complete control and 45% were introduced to
a doctor. Also 40% were of the patients had not been looked after on time instead
were being cared by a health worker and only 30% of those who were introduced
to a doctor were looked after by the doctor of the health centre. Mean score of
health workers knowledge was 13.1±2.86 out of 24 which reveals a moderate
level of knowledge of the workers. Between the mean score and the sex of the
worker was a significant difference (P<0.05). Also| the average age of the
patients was 65.69±10.93 and their awareness mean score was 4.29±1.9 out of 15.
We also observed a significant difference between the awareness score| level of
literacy and the job of the patients (P<0.05).
Conclusion: On the basis of
the research results we can conclude that| at first the percentage of patients
being cared has been low and in the second| sending patients to doctors and
their care by the doctors has also been low. According to the awareness of the
health workers and the patients from the plan; having tutorial sessions for the
health worker and necessary trainings for the patients via face to face; group
discussions or using educational pamphlets can be effective for enhancing the
awareness level of them.
Key Words: Quality assessment;
Hypertension control; Prevention; Birjand